zaterdag 27 februari 2016

Antieke wapens Sabel Dolk Degen zwaard voor het theater










Degens en dolken voor gekostumeerde optochten, maskerades en theater.



Je komt ze wel eens tegen op beurzen, vlooienmarkten en Marktplaats, dat toneelspul.
Als gepassioneerd wapenverzamelaar laat je ze links liggen. Niet interessant die oude replica's.
Dat klopt, het zijn geen echte wapens maar decor stukken. Maar historisch wel interessant en vaak van goede kwaliteit.  Het zijn overblijfselen van een tijdsbeeld en dan hebben we het over de periode 1850-1930.

Het is een hele industrie die zich internationaal en ook in Nederland bezig houdt met het maken en verhuren van historische kleding en attributen.
Toneel en theater daar heb je het e.e.a. voor nodig. Het wordt echt groot en met flinke aantallen als we het hebben over historische optochten. In het bijzonder de studenten corpora organiseren met hun lustrumfeesten en maskerades grote optochten.

Het is op zich interessant om de historie en zijn ontwikkeling van deze maskerades te bestuderen maar daar is dit artikel niet voor.
In het kort, het wordt gigantisch en daar zijn grote aantallen kostuums en attributen voor nodig.
Soms worden die privé aangeschaft maar uiteindelijk spelen daar de verhuurbedrijven de grootste rol.
Costumiers en verhuur, het is een vak apart. Een vak vol persoonlijke passie voor het onderwerp. In elke stad is er wel een  en in de grotere steden vaak meerdere.
Kostuums worden gemaakt, attributen worden, als zij het zelf niet kunnen maken, gekocht.
Vaak kopen ze alles wat los en vast zit, je weet tenslotte maar nooit of het nog eens van pas komt.
Ook zien de costumiers er niet tegen op stukken te veranderen of aan te passen.
Het is maar wat je hebt en waar het voor nodig is.


Een grote leverancier van zwaarden, dolken en degens is S.de Jager uit Haarlem.


De firma S. de Jager te Haarlem wordt in 1908 Het Nederlands Wapenmagazijn v/h S de Jager.
In 1861is S.de Jager aanwezig als standhouder no.431 bij de Algemene Nationale Tentoonstelling in Haarlem. Hij presenteert een verzameling Sabels, Degens, Dolken en Hartsvangers en vermeld speciaal Wapens voor Maskerades.
In 1879 levert de Jager wapens voor de Maskerade in Groningen. In het Rijksmuseum is een Degen collectie Nr. NG-NM-9310-188 van ca.1830 gesigneerd S.de Jager.
De plaat hierboven laat zien wat zij rond 1890 in hun assortiment hebben aan toneel wapens.

Op die Algemene Nationale Tentoonstelling 1861 in Haarlem met meer dan 1000 deelnemers wordt een grote variatie van artikelen aangeboden. Instrumenten, voedingsmiddelen, textiel enz. enz.
Voor de wapenverzamelaar zijn de volgende deelnemers interessant.
430. Willem Pauwels & Zoon Den Haag. Met een verzameling prachtwapens.
431. S.de Jager.
432 en 435.  J.F.J.Bar Delft met klingen, gevesten en een totaal assortiment wapenonderdelen. Een Jachtbuks Fl.140.-- Een set schijfpistolen Fl.120.--
436. Stevens Maastricht met een kast met diverse wapens.
437. J.G.Zeller Arnhem Geweren.
438. J.J.Biegelaar Rotterdam 2 geweren.
439. Libosan Haarlem.
440. C.L.Witte Zutphen.
441. H.Dalhuisen Kampen met Pistool.
442. H.H.van Zweeden Arnhem.
 


Achteraf blijken de costumiers en de verhuurbedrijven met hun verzameldrift een bron van behoud te zijn voor historisch materiaal. En de verhuurbedrijven die hebben nooit genoeg. Origineel is dan vaak goedkoper dan laten maken.
 
Goed voorbeeld van een origineel wapen wat behouden is gebleven door het opkopen in 1935 van het opgeheven Invaliden Huis in Leiden door kostuumverhuur bedrijven zijn onderstaande sabeltjes.
 
Sabel Invaliden Huis kort, lang 61cm. Kling 48cm. Ooit gemaakt maximaal 100 stuks.
Het lange exemplaar, lang 77cm. Kling 63,5cm. Bijzonder zeldzaam, ik schat hooguit zo'n 10 stuks.
 


Van origine een Infanteriesabel no.1 M.1807, ingekort en ontdaan van zijn voorbeugel met op de greeprug Invaliden Huis en hier het nummer 44
 
Bij de lange uitvoering ontbreekt het nummer.

 
In 1965 komt er een boekje uit waar het hele verhaal instaat en in 1990 een herdruk. Voor op de omslag een bewoner, bewaker of personeel met de lange uitvoering.
 
Het Invalidenhuis Leiden is opgericht 1815 en opgeheven 1935.
Gezien het aantal verpleegden zal het aantal van dit sabeltje niet boven de 100 stuks zijn uitgekomen. Ze zijn altijd genummerd. Op de foto is het no.44. Het hoogste nummer mij bekent is no.70.
Bij de opheffing in 1935 wordt het grootste deel van de inventaris geveild.

In 1989 komt er een eind aan het kostuumverhuurbedrijf Ridderikhoff in Hoorn.
De Heer Ridderikhoff  (1900-1989) begint in 1928 met zijn kostuumverhuur als hij een bestaand bedrijf over neemt. Na zijn overlijden in 1989 is er onder de duizenden kostuums, onderdelen en wapens, die in het pand aan de Roode Steen 9 Hoorn aanwezig zijn, een doos met zo'n 30 Invaliden Huis sabeltjes. Er zijn geen schedes bij.
Met dank aan de Heer Ridderikhoff en andere opkopers kunnen nu verzamelaars genieten van dit zeldzame historische stuk.


Opvallend is dat bij de kostuumverhuurbedrijven harnassen, dolken, zwaarden en degens meestal replica's zijn. Maar de sabels niet, die zijn praktisch altijd origineel. Ook de Jager biedt in zijn folder geen replica sabels aan. Het zal iets met de tijd te maken hebben. Sabels waren er gewoon genoeg.
Die waren nog volop in gebruik bij het leger en de politie. Die kochten ze dus 2de hands of nieuw.
Nieuw, dat kon dan ook weer bij de Jager.

Details van de foto bovenaan de pagina van boven naar beneden.



Deze degen is fraai gedetailleerd. Geheel in messing. Geen schede.
Lang; 975mm.
Kling; 800mm. Breed 21mm.
De kling met ets decor en het fabrikantenlogo Z  in gekroond schild.
Over dit Solinger fabriekslogo bestaat nogal wat onzekerheid.
Oorspronkelijk van Herman Lang.
Sinds 1860 hun oprichtingsjaar, gebruikt door Clemen & Jung. Deze firma bestaat nu nog.
Er worden nog 2 jaartallen genoemd, 1866 en 1890 toen zou het logo verkocht zou zijn aan E en H  Neuhaus.   
Hoe dan ook, de Z in gekroond schild kom je nogal eens tegen op Nederlands blanke wapens.    
 
Op de kling de leverancier         

S. de Jager 

In het archief van Groningen zijn foto's van de Studenten maskerade uit 1884 waarop deze degen goed te zien is.


.

Zwaard: Met verguld messing pareerstang en knop. Houten greep omwikkeld met messing draad.
Lang; 1040mm. Kling 820mm. Breed; 30mm. Fabriekslogo Z in gekroond schild. 
Leverancier gegraveerd op kling S de Jager Haarlem.
Schade van zwart leer met messing onder en bovenband.
 
 
Degen: Met messing pareerstangen en knop waarop resten van verguldsel. Greep van hout omwikkeld met messingdraad. Geen schede.
Lang; 960mm.  Kling; 800mm. Breed; 20mm. Op het ricasso van de kling het fabrikanten logo van Kirschbaum Solingen, de gesloten ridderhelm.
Op de andere zijde van de ricasso heeft een leveranciers of costumiers logo gestaan.
Dat is onleesbaar gemaakt. Blijkbaar wilde een nieuwe eigenaar (Costumier?) niet dat die herkomst bekend werd. Heeft hij het opgekocht van een failliete collega?
 
De familie Kirschbaum uit Solingen is een goed voorbeeld hoe vakmanschap generaties lang wordt doorgegeven. In de eerste helft van de 18e eeuw komt de naam al voor als zwaardveger.
Het logo, gesloten ridderhelm komt in 1854.
Er zijn allerlei verbanden binnen het vak. Er wordt onderling getrouwd en zakelijke samen gewerkt.
In 1883 wordt er gefuseerd met Weijersberg. De firma WK & C ontstaat. Dan ontstaat het logo Ridderhelm en koningskop.
 
In 1900 heeft Solingen dorp 45.000 inwoners en in de regio verspreid, 60.000. Totaal 105.000.
In 1890 totaal 81.000 en in 1860 totaal 40.000.
In 1900 werken er 1200 man bij WK&C. Er is in Solingen een enorme productie met veel export.
 
 
 
Zwaard: Met messing pareerstang en knop, zwart houten greep.
Lang; 1010mm.  Kling; 815mm. Breed. 30mm.
Zwart leren schede met messing onder en bovenband.
Op Kling S de Jager  Haarlem. Op ricasso Z in gekroond schild.
 
 
Bijzonder simpel van vormgeving is deze Degen. 
Maar, als U andere bladzijden van mijn wapenblog heeft gelezen  weet U dat ik een grote fan ben van Vrijheid Gelijkheid en Broederschap.
Dus, ook al is iedereen niet even knap, hij hoort er ook bij.
Lang; 970mm.
Kling; 820mm. Breed; 20mm.
Geen schede, geen merken of nummers.
 
Het is een wapen voor het voetvolk in de optocht of maskerade.
 

Zwaard of Degen,

Lang; 900mm. Kling; 730mm. Breed; 25mm.
Schede; Zwart leer met messing boven en onderband.
Pareerstang en knop van messing met resten verguldsel.  De greep gegroefd hout.
De kling is van het type Nederlandse Infanterie Officiersdegen M.1820, op de klingrug gesigneerd
Knecht á Solingen.

Hij komt van Düsseldorf, niet zo ver over de grens maar laten we er van uitgaan dat hij voor Duits gebruik is.
Dat is goed mogelijk want ook in Duitsland zijn er verhuurbedrijven. Een hele grote is Hugo Baruch uit Berlijn.
Opgericht in 1887 en rond 1900 met filialen in Brussel, New York, Londen en Wenen. Ook in Amsterdam wordt de firma Baruch & Co vermeld als leverancier van decor en kledingstukken. In 1927 gaan zij failliet maar er komt een doorstart.
Toch wordt het minder en minder, Ook zij zijn hebben last van de crisis. Uiteindelijk sluiten de nazi's in 1937 Baruch & Co, het is een Joodse firma.
Er zijn nogal wat wapens waar de firma Hugo Baruch zijn naam op zet. Dat geeft verwarring.
Op verschillende discussies sites over wapens wordt Baruch genoemd als Wapenmaker.
Jammer en niet nodig als je even iets verder zoekt op het internet.
 

        ANTIEK KUNST of KITSCH.


Dit toneelzwaard is 104,5cm lang.
De kling is 85cm lang en 3cm breed.
Het gevest geheel messing.
Foto boven het vooraanzicht van het gevest.
Foto rechts de achterkant.
 
  



Ultieme kitsch, dit zwaard is nog eens extra verfraaid met een groot aantal geslepen steentjes.
Lang 107cm. Kling 84,5cm. 24mm. breed. De schede is van hout met rood fluweel bekleed en messing onder en bovenband. 89cm. Op het gevest is nog 50% vergulding aanwezig. Herkomst kostuumverhuur bedrijf  de Wit den Haag (1953-2017). De Wit zal de degen, zoals zoveel spullen, verworven hebben van een opgeheven collega. Over smaak valt te twisten. Mooi, kitsch of overdreven. In ieder geval wel spectaculair.
Het zwaard, of is het toch een Degen zal rond of net voor 1900 zijn in 16e eeuwse stijl.

 
 Bij het 67e lustrum van de Universiteit van Leiden in 1910 heeft deze student te paard de rol van Frederick Hendrik (1584-1647). De degen die hij hier draagt lijkt wel heel erg op het exemplaar hierboven. 
 
 
 
Degen met messing pareerstang en greepknop.
Minimale resten van vergulding.
Greep van hout met getwist messingdraad in groef.
Lang; 1030mm.
Kling; 880mm. breed, 25mm.
Geen schede, merken of nummers.
 
 
In 1896 organiseert het U.S.C. een maskerade optocht en spelen met als thema "De Ridderhofspelen van 1560 te Wenen". De kostuums zijn spectaculair, erg kostbaar en historisch verantwoord. Zij worden door de Heren Studenten vaak zelf aangeschaft en bekostigd. Dat blijft echter niet zonder kritiek. Je moest geld hebben en dat was niet voor iedereen het geval. Het aantal "gewone jongens" op de Universiteit neem toe. De mannen met geld krijgen nog de belangrijkste rollen en de mooiste kleding.
Huren wordt een optie.

Op deze foto is de degen te zien die als eerste in deze Blog gepresenteerd wordt.
De dolk komt later.

In de archieven en hun beeldbank zijn, via het internet, veel foto's en tekeningen te vinden over Studenten maskerades.
Bijzonder interessant voor de herkenning van de gebruikte wapens.



Foto, herkomst Het Utrechts Archief.





 

Degen met gepatineerd messing pareerstang en plaat en gevestknop.
Houten (ebbenhout?) gedraaide greep.
Lang; 1010mm. Kling; 835mm. breed 28mm.
Op de kling Z in gekroond schild en gegraveerd S de Jager te Haarlem.

In de 2de helft van de 19e eeuw komen kastelen, of wat daar nog van over is, weer in de belangstelling. Rijke ondernemers en industriëlen kunnen hun status verhogen met de aanschaf,
herbouw of restauratie en die kastelen moeten ook ingericht worden.
Liefst met origineel materiaal uit de oude tijd maar als dat niet voorradig is, dan maar met replica's.
Zo ook "de wapenkamer".

Goede, maar wat latere voorbeelden van nieuwbouw zijn Kasteel Sypesteyn in Loosdrecht en Kasteel De Haar in Haarzuilen. Beide uit het eerste kwart van de 20e eeuw.
Deze replica's worden vaak als historismus benoemd.
Mogelijk is dit een historismus degen i.p.v. een toneel degen. Vraag blijft ook, wat is het verschil?






 
Kostuumdegen met extra smalle kling.
Messing verguld gevest, houten greep omwikkeld met messing draad.
Lang; 1055mm.
Kling;  910mm. breed 13mm.
Geen schede merken of nummers.

 
 
 
 
 


 



Kostuum of toneeldegen.
IJzeren gevest met houten greep met alpaca draad omwikkeld.

Lang; 990mm. Kling; 800mm. breed 25mm.
Houten schede bekleed met Taft 820mm. IJzeren boven en onderband.

Heeft volgens verkoper (oud werknemer Politie Utrecht)  jarenlang als decoratie gehangen aan de muur van de sportzaal in het hoofdbureau van Politie op het Paardenveld in Utrecht.
 


 

 Dolken voor het toneel en gekostumeerde optochten.

 
Op de reclameplaat van S de Jager is het assortiment zwaarden en degens vele malen groter dan het aantal dolken. Ik tel zo'n 38 zwaarden en degens en maar 6 dolken.
 
 
 
 




Toneeldolk met messing pareerstang en greepknop. Houten greep omwoeld met messing draad.
Deze Toneeldolk is een flink stuk groter.                                                                           
Lang; 450mm. Kling; 295mm. Breed, 20mm. De schede is van leer , oorspronkelijk bekleed met rode velours waarover nu roze Taft.
Geen merken of nummers.


Een Toneeldolk uit dezelfde periode, rond 1900 geheel in ijzer gemonteerd Lang 49cm Goed voorbeeld van wat ook wel historismus genoemd wordt.
 
 

 
 

                                                                                                                       
 Toneeldolk met de leveranciersnaam op het ricasso S DE JAGER


                                                                                 HAARLEM.
Lang; 382mm.
Kling; 243mm. Breed 20mm.
Schede; 246mm. Zwart leer.
Pareerstang, knop, schedeband en draagklip van verguld messing.


Op deze foto uitsnede, Utrecht maskerade 1896, is de dolk goed te zien. De degen is van het model als eerste op de grote foto a/h begin van dit artikel.



 


 
Toneeldolk, de kleinste van het stel.
Lang; 320mm. Kling; 205mm. breed 17mm. Schede 230mm. Bekleed met zwart velours.
Pareerstang, knop en schedebanden verguld messing.
 
Op de kling de eigenaar NED. COSTUUMMAGAZIJN HELMHOUT & Co  AMSTERDAM.
 
De firma heeft bestaan van 1887 tot 1912.
 
Bij de opheffing in 1912 wordt de inboedel geveild.  Een uitgebreid artikel hierover kunt U vinden op het internet,  Delpher tijdschriften "De Kunst" 20-7-1912.
In dat artikel komt o.a deze afbeelding voor met het materiaal wat geveild wordt.
 

 
 
 
Eerder vermelde ik dat de Costumiers c.q. de Kostuumverhuur bedrijven nooit te beroerd zijn om materiaal aan te passen aan de behoefte van de klant.
Hieronder een goed voorbeeld.
 
 
Toneeldolk gemaakt van een Hoofdofficier Degen M.1820.
 
 

Lang; 400mm. Kling; 270mm. Breed, 24mm. Geen schede. Gevest verguld.

 
Op de kling de W van Koning Willem 1 en op de andere zijde het rijkswapen.
 
 
Toneeldolk Lang; 400mm. Kling; 255mm. Breed,20mm. Schede; 285mm.
Pareerstang, greepknop en schedebanden met resten van vergulding.
Op het ricasso, S de Jager Haarlem. Aan de andere zijde het ridderhelmlogo van Kirschbaum Solingen. In 1883 wordt dat samen met de koningskop W.K.& C.
 
 
Costumiers en toneelkostuum verhuurders, ze zijn er volop. En ze nemen elkaar ook over.
Het is een kleine en aparte wereld. In 1901 neemt Helmhout    W.N. Mulder over.

 
 

 
 
Een wereld van gedreven vakmensen die niet altijd even zakelijk zijn.
 

 
 
Mededeling in de krant van 1912. Helsloot Amsterdam is voor zichzelf begonnen in 1901. Hij heeft het vak geleerd bij Helmhout. Ook in 1912 neemt hij een groot deel van de inboedel van de Firma Helmhout over. Blijkbaar heeft hij even zijn hand overspeeld, maar het wordt in der minnen geschikt
In 1922 is Helsloot overleden..
 
 
 
 
Een advertentie uit 1902 van J. Kalf Costumier. Zijn bedrijf voert nog de oude naam
Wed. E.N. Davidson
 
 
Als laatste om een indruk te geven over gigantische hoeveelheden materiaal waarover Costumiers
beschikten, zij bewaarden letterlijk alles, een klein stukje uit de Overijsselsche en Zwolse Courant.
1941. De journalist is op bezoek bij de firma Serné op de Groenburgerwal in Amsterdam.
Zij zijn daar gevestigd sinds 1866.
Hij beschrijft hoe hij het magazijn, van 7 verdiepingen met zijn duizenden kostuums en atributen bezoekt.
 
Bezitten de Costumiers gigantische voorraden kostuums en accessoires, er gaat ook veel verloren.
H. Doornink te Arnhem, opgericht in 1937 brand in 1953 af. De totale inboedel is verloren. Blijkbaar wordt er toch opnieuw gestart want in 2000 wordt de gehele voorraad geveild.
Ook in Arnhem wordt de firma Schilder in 1944 getroffen door de oorlogshandelingen. Het pand met zijn inboedel wordt volledig verwoest.
 
 
Wat namen van Costumiers, enkele van de vele tientallen die er geweest zijn.
 
 
A. Bakker Leeuwarden voor 1960 overgenomen door Gerlach.
Hugo Baruch & Co. 1887-1913 Berlijn. Filialen in Brussel, New York, Londen, Wenen.
Bernard Culp Groningen, wordt in 1914 voortgezet door F. Mulder.
Wed. E.N. Davidson Den Haag, is in 1902 J. Kalf.
H. Doornink Arnhem sinds 1937. In 1953 afgebrand. In 2000 opgeheven, inboedel geveild.
Gerlach Leeuwarden vermeld in 1960 voorheen A. Bakker, omstreeks 1995 opgeheven.
Helmhout Amsterdam 1887-1912, neemt in 1901 W.N. Mulder over.
Helsloot Andre. Amsterdam ca.1901-1922. Maakt de kostuums in 1909 voor de Leidse Maskerade.
J. Kalf, adverteert in 1902 met voorheen Wed. E.N. Davidson.
F. Mulder Groningen 1914-1966 zet de zaak van Bernard Culp voort.
J.N. Mulder Utrecht.  Loeff Berchmakerstraat 48-50 Jacobus Nicolaas Mulder overlijdt in 1913. het bedrijf bestaat tot 1974.
W. of W.N. Mulder Breedstraat Utrecht rond 1875/1882. Mogelijk voorloper van J.N. Mulder. 
Mulder Firma  Gebroeders, Kleermakers en costumiers In 1890 Breedstraat  H 172 en Lijnmarkt E 65 Utrecht
Ridderikhoff  Hoorn 1928-1989.
Serné Amsterdam sinds 1866 nog actief in 1941.
Piet Schilder Arnhem ca.1850-1944. Gaat failliet in 1936.  In 1944 door oorlogshandelingen verwoest. 
 
Epiloog: Het vak van kostuumverhuurder, vaak gecombineerd met Kleermaker,Grimeur en Toneelkapper, is een vak wat in zijn uitvoering vaak aan één persoon gebonden is.
Een vak uitgeoefend door echte liefhebbers die meestal al een relatie hebben met het Theater.
Commercieel erg moeizaam. De kosten van de voorraden, van het maken, het grote bedrijfspand en het beheer en verhuren zijn bijzonder groot en dat komt maar mondjesmaat terug uit de verhuur.
Faillissementen en overnames en opheffingsverkopen komen dan ook veelvuldig voor.
 
Blijft, dat wij nu nog steeds profiteren van hun verzamel woede.
 
EXTRA. 
 
Op de militaria veiling van het VENDUHUIS Den Haag 13-04-2016 wordt verkocht, ,,Een kopie van een Romeins Zwaard".  Lot 6568. Het is een inbreng van het NATIONAAL MILITAIR MUSEUM uit Soesterberg. Zij zijn hun depot aan het opschonen. Hun collectienummer staat er nog op D17431.
 
 
Lang, 516mm. Kling, 361mm. Breed 40mm. Schede, 407mm breed 55mm. Gewicht 1300 gram
 



De greep en de schedevoet zijn van massief messing met goudverf bestreken.
De schedebanden messing goudverf en wit.
Een toneelzwaard in de stijl van het Romeinse imperium. Gladiatoren, Romeinse soldaten, zelf denk ik meer aan Egypte.
Het is een gewichtig (1300gram) zwaard.
Waar en waarvoor het precies bedoeld is weet ik nog niet. Toneel? Souvenir? Historische optochten?

In het kader van dit artikel zijn goede kanshebbers de Utrechtse studenten lustra maskerades van 1906 GERMANICUS en 1926 ICHNATON.
 
 
 
 

Nieuw.

 
 
 Lang, 996mm.   Kling, 796mm. Breed, 25mm.

Op de kling; S de Jager
                      Haarlem

Op de assortiment tekening aan het begin van dit artikel afgebeeld is het nummer 14.
Mogelijk gebruikt bij de maskerade van de Studenten van Utrecht in 1867.

De gevestknop en de parreerstang zijn grof uit messing gegoten.

 











Het logo van de Solinger Kling leverancier.



























Aankoopbronnen kunnen zijn Rommelmarkten, Militaria beurzen en het internet.

Zoals altijd, het is fijn om de herkomst te weten.
Hiernaast een afbeelding zoals een partijtje werd aangeboden op Marktplaats in juli 2016.

De verkoopster, een ca. 50jarige dochter van de eigenaar van een kostuumverhuurbedrijf, heeft het e.e.a. overgehouden uit haar Vaders bedrijf. Helaas wilde zij geen naam noemen. Horende aan haar accent, schat ik in dat het kostuumverhuurbedrijf gevestigd was in Noord Holland.

Helmen en kurassen van blik, hellebaarden, speren, spontons etc.  Ook een flink aantal zwaarden, degens en sabels. Dat de Costumier alles kocht als het goedkoop genoeg was of waarvan hij dacht het ooit wel eens van pas zou komen, is hier goed te zien.
Bovenaan van rechts naar links, 3 floretten voor de schermsport. Dan een politiesabel in schede zonder gevest. Een toneelzwaard. Een oosters souvenierzwaard. Een replicadegen. Een muzikantendegen ca.1820 en nog een replicadegen. Het is dus niet allemaal toneel materiaal, er zitten ook originele stukken tussen.

Hier een aantal toneel zwaarden. De tweede van rechts heeft het karakter van "Historismus", mogelijk gemaakt voor het inrichten van een wapenkamer.
In het midden van de 19e eeuw komt dat in de mode. Oude kastelen worden gerestaureerd of opnieuw opgebouwd. Daar moest natuurlijk ook een wapenkamer in komen. Omdat er niet voldoende origineel materiaal beschikbaar is, wordt het bijgemaakt.
De meest rechtse is een kortzwaard van een type dat in de jaren 70 van de vorige eeuw in een flink aantal op de markt is gekomen. Waarschijnlijk import uit Griekenland. Het zouden korte sabels zijn bestemd voor de hulptroepen van Napoleon. 
 
 
 
 

HISTORISMUS.



Lang 121,7cm Kling 89,8cm breed4,8cm. Alles in ijzer.


TONEELZWAARD CA. 1900.


 
 
 Lang 101,5cm  Kling 80,7cm breed 3cm.
 





Zwaard bedoeld voor een Ridder naar voorbeeld uit de 13e eeuw.
Als Toneelzwaard gemaakt tussen 1854 en 1883.
Lang, 76,5 cm.
Kling, 56cm. Breed, 5 cm.
Het gevest heeft een messing parreerstang met getordeerde uiteinden. De pommel is een vervanging. De houten greep is omwikkeld met afwisselend 2 draden ijzer 1 draad messing.

Op de kling staat het fabrieksmerk van KIRSCHBAUM uit Solingen in gebruik sinds 1854. Later, in 1883 komt de koningskop erbij als merk van Wijersberg & Kirschbaum of  WK&C Solingen.


Zwaard voor het Theater of een (Studenten) maskerade uit de periode 1860-1890.
Lang, 76,5 cm.
Kling, 58,5 cm. Breed 3,5 cm.
Lederen schede lang 66 cm.
Het gevest en de schedebanden zijn van messing, de greep is van hout met groeven gedraaid.




Bijna identiek maar met een langere kling en een andere pommel.
Lang, 97 cm.
Kling, 79 cm. Breed, 3,5 cm.
Gevest in messing met houten greep met gedraaide groeven.       








Extra groot en Breed.


Toneelzwaard ca. 1870. Totale lengte 105cm.
Extra brede kling, lang 84,5cm breed 5cm. De schede van leer, 85,5cm. met messing boven en onderband.

    Het gevest heeft messing dwarsstangen en knop. De greep is van hout. Mogelijk/waarschijnlijk heeft daar een draad omheen gezeten, daar zijn geen sporen van gevonden.





Op de kling de ridderhelm als fabrikanten keur van Kirschbaum Solingen. In gebruik sinds 1854.
In 1883 wordt het Weijersberg & Kirschbaum. Keur Ridderhelm & Koningskop.








Leiden 1900. De man links op deze foto met dit zwaard.


Utrecht 1867.





Utrecht 1881.

Utrecht 1891. De Slag bij St. Quentin (10 Augustus 1557) : historische toelichting bij den optocht den 30 Juni 1891 binnen Utrecht gehouden.

november 2024.

Met dank qaan de Heer G.S uit Groningen.

Op marktplaats verschijnt deze toneeldegen met bijpassende kleding. Op zich niet speciaal ware het niet dat de herkomst bekent is.

En dat is bijzonder.

Het gebeurt veel te weinig dat verzamelaars de herkomst van hun stukken goed vastleggen en bewaren zodat ook later de herkomst nog bekent is. Want ja, we mogen het even vasthouden, even van genieten maar daarna?













  

Rapier Toneeldegen. Lang 97cm. Kling 80x2,3cm. Zwart leren schede 83cm.

De greep is omwikkeld met een oranje/rood koortje. De oorspronkelijke messing draden zijn verdwenen. Ik vind het een typische snelle Costumier verhuur/reparatie oplossing. Wie let tijdens de optocht daar nu op.

Op de kling S. de Jager Haarlem.





De bijna complete set kleding. U kunt ze zien op de foto's. Van links naar rechts enz. 

De over/schouderjas. Het vest. De baret. De broek en daaronder de kousen (maillot/broek). Alles in redelijk goede staat al heeft de broek in het kruis scheuren. Ach wat wil je met studenten en hoge nood. De schoentjes handschoenen en het leerwerk, riemen en daargstel, ontbreken.

In de kleding etiketjes met Baer en J.N.Mulder Costumier Utrecht. Hoe het Henk van Baer gelukt is de (huur) kleding mee naar huis te nemen en te houden, ?? Misschien wel na afloop gewoon gekocht van Mulder.




De herkomst wordt vermeld in deze brief. Dat ze daarin teruggaan tot 1650 als zijnde het Rapier in gebruik genomen. Mag dan voor het type rapier kloppen, in werkelijkheid is hij rond 1900. Op de kling de leverancier S de Jager Haarlem.

De gegevens komen van Elfriede Maria Louisa Kaiser 1913 Chemnitz- 1992 Den Haag weduwe van Josephus Henricus Maria (Joop) van Baer. 1916 Den Bosch 1984 Den Haag. 

Joop is de zoon van Henricus Franciscus Willebrordus Maria (Henk) van Baer. 1869 Den Bosch- 1936 Den Bosch en Margaretha Maria Louisa (Eta) Hoosemans !879 Leeuwarden 1958 Den Bosch.

Over zoon Joop van Baer is volop te lezen in kranten via Delpher. Het is een theater man. Actief op velerlei gebied.









Nieuwe Vlaardingsche courant

  23-09-1966  en algemeen dagblad 1-10-1966

Van oorsprong bedoeld als opvolger Apotheker had Joop daar tenslotte geen zin in en wordt het Theater zoals U hiernaast kunt lezen. Dat Theater past weer helemaal in deze Blog.









Markt 35 Den Bosch. Pand De Oranjeboom. Meerdere generaties van Baer (Baar) oefenen daar het Apothekersvak uit. Het lijkt erop dat zij met hun naam van Baar aan upgrading doen van Baar naar van Baer. Kan ook een schrijffout zijn.
Uit de adresboeken.
!865 H. van Baar Apotheker en koopman in Glas.
1875 L.A. van Baer Apotheker Drogist Glas en Verfwaren Lid v.d. Gemeenteraad.
1908-1928. H.F.W. van Baer Apotheker.
1943 H.van Baer Apotheker. L.D.M. van Baer Bibloithecaresse. Weduwe M.M.L. van Bear-Hoosemans.
1963 K.v K. Apotheek H van Baer opgeheven.



 

 

 

 

 

 

Tenslotte komen we bij de Vader van Joop van Baer en Apotheker Henricus F.W.M. (Henk) van Baer 1869 Den Bosch-1936 Den Bosch.

Hij heeft gestudeerd. Dat zal in Utrecht geweest zijn waar hij ook heeft deelgenomen aan gekostumeerde evenementen.


 Fotograaf C.F. Cordes 1851 steenwijk 1927 den bosch.
 
Sinds 1882 in Den Bosch. Tot 1899 aan De Parade. 1899 - 1910 en verder? Pepertsraat 9.
 
Hier zou je denken dat hij thuis in Den Bosch trots een foto in kostuum heeft laten maken.
 
 
 
 
 
 



Onderste foto. Maker A.W. van Leeuwen. Utrecht.
1889 Weerdsingel 26.
1890 Biltstraat 43.
1894 Wittevrouwensingel 37.




 
 
 
 
 
 
 
 
 
Op deze foto is het Rapier goed zichtbaar.






 

Algemeen Handelsblad













  
 
 

 
 Blijkbaar zijn de kostuums nog een keer tevoorschijn gehaald.
 Groepsportret met de deelnemers van de historische optocht (Unie van Utrecht) die werd gehouden ter gelegenheid van de eerstesteenlegging in 1892 door koningin Wilhelmina, van het Academiegebouw (Munsterkerkhof 29) te Utrecht. In 1912 is het adres Munsterkerkhof 29 gewijzigd in Domplein 29.
 
 

Andere blogs. Kopieeer onderstaande https links in Google.

 

Tomson geweermaker Rotterdam, Luik.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html

Thone Amsterdam.

https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/amsterdam-geweermakers.html

van Knapen Utrecht fa, Mansvelt.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/van-knapen-geweermakers-in-utrecht.html

Delincee Amsterdam

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermakers-amsterdam.html

Tomson Rotterdam Luik.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html

Erttel Amsterdam.

https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermaker-erttel-172728-dresden-1794.html

Culemborg geweerfabriek.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2022/05/geweerfabriek-culemborg.html

Ketland Kinsbergen.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2018/09/donderbus-pistool-ketland-admiraal-van.html

Cleerens sabel.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2017/11/generaal-majoor-jbcleerens-en-zijn.html

Orde van de Unie Napoleon Degen

.https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/degen-orde-van-de-unie-lodewijk.html

Geweren Pistolen divers.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/van-gumster-geweren-pistolen-sabels.html

Sabels Degens Staatse leger.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/03/garde-cavalerie-sabel-uit-de-tijd-van.html

Theater Sabel Degens Maskerade.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/02/antieke-wapens-sabel-dolk-degen-zwaard.html

 Wapenmakers Knoops Stok Rotterdam.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/10/a.html

Degens.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-wapens-blanke-wapens.html

Klingen met datum Nederland.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-blanke-wapens-in-nederland.html

 Hollandse Brigade te Wight 1799-1802. 

https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/09/engelse-of-britse-sabels-in-nederlandse.html

HET ERESABEL VAN KAPER KAPITEIN JARRY Vlissingen uit 1782

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/08/blog-post.html

Verzameling kinder wapens.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2021/10/degens-en-geweren-voor-kinderen-en.html

 Aislabie pistolen zilver.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2020/12/zeldzame-set-antieke-duelleerspistolen.html

 Sabel Denemarken Napoleon.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/12/sabel-denemarken-en-noorwegen-1789-1814.html

Marine Sabels Degens Pistolen.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/01/nederlandse-marine-sabels.html

Sabel M.1912 Nederlandse SS.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/08/het-wandelsabel-m1912-als-officiers.html

Nederlands Indie Donderbus Atjeh. Geweer. Padri geweer.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/02/vuursteen-geweer-uit-nederlands-indie.html

Günther Dordrecht. Winkelier in wapens. Sabel.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/politie-sabel-gunther-dordrecht.html

 Utrechtse Patriotten 1783-1795 en als Vluchtelingen in Noord Frankrijk.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/patriotten-en-vluchtelingen-1783-1795.html

 Fokkenberg Utrecht

https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/fokkenberg-uit-utrecht-een-winkelier-in.html

SNAPHAAN GEWEREN UIT MAROKKO JEZAIL, KABYLA, MOUKHALA,  AFEDALI.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/jezail-kabyle-moukhala-snaphaan-geweer.html

British sword Pattern 1803. In dienst van Nederland en Oranje. Koning Willem II.
 

https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/10/peninsular-war-sword.html

Marechaussee of Gendarmerie Pistool  M.1801.
Door David Maritz en L.Droixhe 

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/marechaussee-of-gendarmerie-pistool-m.html

 Dutch flintlock pistols. Nederlandse Cavalerie Pistolen rond 1750.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/antique-weapons-nederlandse-antieke.html

 

Heeft U extra gegevens, opmerkingen etc. hoor ik dat graag van U.

wjmschaatsenberg@hotmail.com


Contact;  wjmschaatsenberg@Hotmail.com

Wil Schaatsenberg.

 


Blog vinden.


Al mijn Blogs vinden.

Google, Blog Schaatsenberg

Of voor de andere serie 

Google, Blog Schaatsenberg Theater.

Gevonden, gebruik de mogelijkheden op de zwarte balk bovenaan.

Daar zijbalk aangeklikt vindt U meer. 

Of met de curser naar de zijkant rechts bovenaan de Blz. voor vertalen of archief.   

Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.

 

Find all my Blogs.Google, Blog Schaatsenberg

Or for the other series Google, Blog Schaatsenberg Theater.

Found, use the options on the black bar at the top.Click on the sidebar there and you will
find more. Or with the cursor to the side at the top right of the page. for translation or 
archive.

Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.