vrijdag 3 november 2017

Generaal-Majoor J.B.CLEERENS. Sabel jagers en zijn laatste mamalukken SABEL.







Jean Baptiste CLEERENS, Oprichter Jagers van Cleerens, 

en zijn laatste sabel geleverd door A.C. van Wagtendonk.


Geschreven door Wil Schaatsenberg.  Contact;  wjmschaatsenberg@hotmail.com
november 2017.




Zo van een handelaar in Engeland en afkomstig uit Frankrijk. Geleverd in Nederland en bestemd voor Nederlands Indië. En nu, eind 2017, terug in Nederland.

Het model is van het type MAMELUK, populair geworden in de Franse tijd na de veldtocht van NAPOLEON in Egypte. De Britten volgen al snel en hoewel niet reglementair, wordt dit Mamelukken model sabel populair bij de hogere Officieren.
Nederland is iets later maar rond 1830, de tijd van de Belgische opstand, wordt het een grote mode. In het bijzonder de Officieren van de schutterij pronken er graag mee.
Je loopt er mooi mee. Het is een status symbool. In het zuiden, altijd al gevoeliger voor de mode en uiterlijk vertoon, is de populariteit extra hoog. Geld speelt ook een rol. Kon of wil je het er voor uitgeven, het Mamelukken sabel is te leveren in de meest luxe uitvoeringen.
Ook in Nederlands Indië wordt het Mamelukken sabel erg populair. De hoge Officieren en de inlandse Vorsten in hun gala pakken pronken er graag mee. Ik heb ze er nooit mee zien lopen. Het is voor mijn tijd maar foto's zijn er genoeg. Prachtig!

Het sabel van Cleerens.

Lang:      83cm.
Kling:     70cm.   23mm. breed.
Kromming of pijlhoogte   85mm.
Schede ontbreekt.
Kling met etsing en in details gegraveerd.
Geen blauw of goud.
Gevest van vuur verguld messing waarvan zo'n 60% nog aanwezig.
Grepen van Ivoor, beschadigd bij de pareer stangen. Het originele kettinkje.

Het is een wat kleiner sabel met een smallere kling dan gebruikelijk. Mode? Het zou goed kunnen. De (uniform) jasjes worden ook korter en meer getailleerd. Wel is de kling nog heel krom. Veel te krom om effectief te zijn.


De leverancier of maker van de sabel heeft zijn naam er op gezet.

                               A.C.

                      van Wagtendonk

Sabels en degens door van Wagtendonk zijn in meerdere collecties aanwezig.  Altijd C. van Wagtendonk. A.C. is zeldzaam. Hoe dat zit kunt U verderop lezen.



            J.B. CLEERENS. is aan de scherpe kant op de kling gegraveerd. Daarboven 1847.


                         JOHANNES BAPTISTA CLEERENS.

Portret 1831-1832.

Geboren op 27 augustus 1785 te Antwerpen als zoon van Jan Baptist Cleerens en Catharina Isabella Begoden.
1807 in dienst bij een regiment Cavalerie. Veldtochten in Spanje.
1814 terug in België wordt hij door Koning Willem I tot onderinspecteur van de Militaire Administratie benoemd.
1817 Hij vertrekt in die functie naar Nederlands Indië.
1821 Luitenant-Kolonel.
1825-1830 Java oorlog, Cleerens inmiddels Luitenant Kolonel bij de 6e mobiele kolonne,  onderhandeld met Dipo Negoro.
1826 Kolonel.
1828 M.W.O. 3e klasse.
1829 Kolonel-Adjudant van de Luitenant-Gouverneur-Generaal Hendrik Merkus de Kock.
1830 Terug met verlof naar Nederland. Schip ,, Ons Genoegen ". Oproer in België. Vlaming Cleerens blijft trouw aan Nederland.
1831 van 28 januari tot 6 oktober Chef staf van de 1e Divisie Infanterie te velde.
1831 Trouwt op 10 juni in Tiel of Den Haag, Hij is dan 45 jaar, met de 21 jarige Josephina Catharina Clara Cassa. 1811-1850. Zij is geboren in Batavia en op 24 februari 1850 overleden in Leiden.
1831 28 juni Ridder Orde Nederlandse leeuw.


1831 Op 25 november in Tiel wordt het Korps Jagers van Cleerens opgericht. Het korps wordt in principe bemand met manschappen uit de zuidelijke Nederlanden. Later regelmatig aangevuld met overlopers of gedeserteerde mannen uit België. Omdat dit niet altijd even betrouwbaar overkomt wordt het korps bestemd voor Nederland Indië.

De bewapening van de Jagers wordt vermeld als,
Onderofficieren en Jagers met Geweer en Sabel.
Bij meerdere compagnieën 1/4 met Buksen of het Dragonder Geweer.


1835 Generaal-Majoor titulair. Voordelig op zijn Hollands, wel de titel maar niet het salaris.
1835 Het Korps Jagers naar Nederlands Indië. Op 16 juni 1835 vertrokken uit Hellevoetsluis. Op 12 oktober aangekomen in Batavia.
Aan boord, Cleerens en zijn familie.
Reisduur 4 maanden.
1836-1837 Generaal aan de westkust van Sumatra.
1837 Gepensioneerd als Kolonel.
1840 Resident van de Preanger Regentschappen.
1846 Gouveneur van de Molukken (Ambon).
1850 18 april overleden in Ambon. 64 jaar. Een reden voor zijn overlijden kan geweest zijn de aardbevingen op Ambon van 13 tot 20 maart 1850. Er wordt vermeld 50 doden en vele gewonden.
Wat nog erger is, de beroemde schone en gezonde lucht op Ambon is volledig bedorven ( vulkanen ) waaronder de bevolking ernstig te lijden heeft.  Veel zieken en doden.
Wat opvalt, Cleerens echtgenote is 2 maanden eerder in Leiden overleden. Hij zal het niet geweten hebben.

Als Generaal-Majoor Cleerens met de "Jacob Cats" naar Indië vertrekt in 1835 neemt hij zijn Vrouw en Kinderen mee. Zij zijn op 16 juni van Hellevoetsluis vertrokken en komen op 12 oktober in Batavia aan. Hun koopvaardijfregat de ,, Jacob Cats" heeft er dat 4 maanden over gedaan.

Een 3 masten fregat zoals de "Jacob Cats".
en de "Jupiter".
Hier het zusterschip de "Bato".


In Tiel zijn er 2 zonen en een 2 dochters geboren.

1831Tiel-1918 Semarang. Agnes Louise Cecilia Maria Sidonia. Zij trouwt in 1853 N.I.Ambon Laurens Adriaan Boers 1804-1862. Agnes 22 jaar, Laurens 49 jaar.

15-04-1832 Willem Frederik Jean Baptiste.  Hij overlijdt november 1858 aan de westkust van Sumatra. Hij is Ambtenaar  3e klasse.

6-6-1833 Tiel 19-09-1905 Pau Fr.Marie Antoinette Sidonie. Geen huwelijk bekend. Goede relatie, bevriend met schatrijke familie van Brienen uit Den Haag.

Voor haar overlijden, in 1904 tot juni 1905  is zij nog druk met het doorhalen van verschillende, door haar uitgegeven hypotheken.
Het zijn grote bedragen. Fl.33.000.-- Fl.22.000.-- Fl.8000.-- Steeds wordt zij vermeld als wonende in Pau, Frankrijk. Ook in 1905 wordt door haar opgericht de NV VIGILANTIA voor exploitatie onroerend goed. J.A.A. Mutsearts is voor 19/48 deel deelnemer. Het kapitaal is fl.2.500.000,--

27-11-1834 Antoine Henri. Overleden januari 1857 in N.I. Hij is Sergeant.

In Nederlands Indië geboren;

1838 10 november Zoon Antoine Lenard op landgoed Pondok  Tjina.

 1839 17 december in Ponedtja. Constantia (Clara) Cidonia. Zij verhuist juni 1856 van Delft naar Voorburg.


Status en mode. Op deze foto uit 1870  de radja van Gorontalo op Celebes. Er is maar weinig te zien van de plaatselijke klederdracht. Kijk eens hoe aangepast en modern hij is. Duidelijk een exponent van de heersende klasse. Belangrijk in zijn Nederlandse fantasie uniform met pet en luxe Mammelukken sabel.




In het Algemeen Handelsblad 04-01-1845 wordt vermeld; Aangekomen passagiers ( Amsterdam? ) van het schip ,, Jupiter " de Jonge Heren Willem Frederik (1832-1858) en Antoni Henri Cleerens.(1834-1857). Geen dochters vermeld.
De jonge Heren zijn dan 13 en 10 jaar oud. Zij komen op het Paedagogium in Leiden. Een kostschool van J.J. de Gelder met o.a. oude talen.  In 1847 wint Willem Frederik een prijs voor Franse grammatica en oude geschiedenis. Het is aannemelijk dat de school ook veel externe leerlingen had. In 1857 is de school opgeheven. In 1852 zit Willem Frederik  in de 4e klas. In 1853 gaat hij terug naar N.I. waar hij in 1858 overlijdt.
Broertje Antoni Henri wordt in de school vermeld in 1846 daarna niet meer. In 1857 Nederlands Indië overleden.

In 1849 wordt op het adres Breestraat Wijk 4 Huis Nr. 187 Leiden, geregistreerd.
A.J.L. Cleerens  11 jaar oud. Dit moet de zoon Antoine Joseph Leonard zijn in 1838 geboren op landgoed Pondok Tjina. (1838 N.I. - 1857 N.I.).
C.C.H. Cleerens 9 jaar oud. = Dochter Helena Constantia (Clara) Cidonia. (1839 N.I.-1867 Pau Fr.) W.F.B.J. 17 jaar oud. Willem Frederik Jean Baptiste.(1832 Tiel-1858 N.I.)
C.I. Cassa 39 jaar oud. De Moeder. Man in Indië. 1 zoon en 1 dochter op school. De Echtgenote van Cleerens.
N. Regeer 25 jaar Dienstbode.
Ook hier wordt broertje Antoni Henri niet vermeld. Hij zou hier 15 jaar zijn.
1858 Lijst Ministerie van Koloniën/staat van nalatenschappen, Antoni Henri. Laatste woonplaats Voorburg. Naar N.I. in 1855. Hij is dan 21 jaar. Overlijdt in N.I. in 1857 als Sergeant.

 

De route van het Sabel.

Gekocht in Amsterdam bij A.C. van Wagtendonk. 1847.
In Augustus 1846 is Cleerens benoemd tot Gouverneur van de Molukken. Op 4 september begint hij aan zijn taak in Ambon. Omstreeks die tijd moet er aanleiding geweest zijn tot het bestellen van de sabel. Feitelijk was het een promotie. Van Resident naar Gouverneur en dat vroeg om een nieuwe uitrusting. Kan hij zijn kostuum nog plaatselijk laten maken, een Nederlands sabel, dat is andere koek.
Midden 19e eeuw is een andere tijd dan nu. Iets kopen, bestellen per telefoon of computer, binnen 3 dagen in huis. Wereldwijd, oké 1 à 2 weken. Cleerens heeft minstens 4 maanden nodig om zijn bestelling ( per brief, boodschapper of familie ) in Nederland te krijgen. Wordt zoiets blind gekocht?
Bij een vertrouwd adres op recommandatie? Hoe dan ook, voor dat je hem in huis hebt ben je zo een jaar verder en dan zijn we al snel in 1849.
Feitelijk droegen de hogere ambtenaren en bestuurders bij hun ambtskostuum een degen.
Cleerens is niet alleen Gouverneur maar ook nog Generaal-Majoor titulair. Wel als Kolonel met pensioen, maar toch, een Generaals uniform past toch beter bij hem.

Het is goed mogelijk dat zijn gezin ook nog een rol heeft gespeeld. Zij zijn in 1849 in Leiden.
Als Cleerens overlijdt in 1850 hoeft de sabel ook niet meer. Ik vind het aannemelijk dat de sabel nooit in Nederlands Indië is geweest. Waar dan? Een goede kandidaat is zijn Dochter Marie Antoinette Sidonie. In 1850 is zij 17 jaar. nooit getrouwd. In 1905 bij de oprichting van de NV Vigilantia wordt zij genoemd als Mej. M.A.S. Cleerens,  wonend in Pau Frankrijk. Verder heb ik er weinig over kunnen vinden. Zij staat ook niet ingeschreven op het adres Breestraat 187 in Leiden in 1849. Is zij in huis bij van Brienen in Den Haag ?
Iets meer gevonden over haar compagnon waarmee zij de NV VIGILANT mee opricht. Het is J.A.A. Mutsaers geboren in 1844 in Tilburg. Hij is een van de 13 kinderen van 2de kamerlid en Minister J.A. Mutsaers (1805-1880) .
In 1875 wordt J.A.A. Mutsaers Consul-Generaal van Monaco in Den Haag.
Als je goed zoekt op het internet blijkt Mutsaers de zaakwaarnemer te zijn van de puissant rijke familie van Brienen.
Zij hebben ook een grote geschiedenis onder Napoleon ( een voorouder Burgemeester van Brienen overhandigd in 1811 de sleutels van Amsterdam aan Napoleon ) en later hoge posten in het leger, politiek en aan het hof.
In 1883 levert Mutsaerts de afschriften van een testament van M.E.C.J.G. Baronesse van Brienen overleden in 1883. Zij is dan ongeveer 30 jaar en wonende te Pau.
Erfgename haar moeder  Ph. M. E. M. G. Barones van der Linden d'Hooghvorst (50 jaar) weduwe van H.J. Baron van Brienen.  Hij is op 27 jarige leeftijd in 1854 overleden in Parijs.

Hier lijkt het dat de weduwe van Brienen met haar dochter en  Marie Cleerens en haar zusje Helena Cleerens gezamenlijk in Pau wonen.

Is meisje Marie Cleerens voor 1849  in contact gekomen met de familie van Brienen of van der Linden d'Hooghvorst ? 
Was vader Cleerens bekent bij de familie van Brienen? Ze delen toch een flink stuk militaire geschiedenis samen.

De weduwe Philipine Mathilde Eugénie Marie van Brienen - van der Linden d'Hoogvorst is van de zelfde leeftijd als Marie Cleerens.. Zij wonen al voor 1855 in Pau Frankrijk en laten beiden op enig moment, zich bijstaan door Mutsaers. De schatrijke van Brienens doen ook veel schenkingen aan de R.K. Kerk en andere liefdadigheid. In Pau bouwen zij een Klooster.

In Pau bouwen zij ook de villa "San Carlos"


Als Marie Cleerens over vermogen blijkt te beschikken in 1905 zal dat vast afkomstig zijn van een stukje erfenis van de Barones van Brienen.

Zeker weten doen we het niet maar het lijntje Nederland Frankrijk  zit er in en zou dan komen van Dochter Marie Antoinette Sidonie Cleerens.

                                     De mens Cleerens.

Beroeps militair, houwdegen, Brabander. Gevormd door de Franse tijd, veel meegemaakt.

Eduard Douwes Dekker alias Multatuli kenschets hem als de goede oude maar verstandelijk niet zeer ontwikkelde Generaal die hij ook wel ,, zijn oudere vriend" noemt. Hij spreekt Cleerens regelmatig als hij Gouverneur is in de Molukken en beschrijft dat als volgt.

Ik wist zeer goed dat Cleerens onder zijn kameraden niet doorging voor 'n feniks in de kunstjes van 't métier. Maar dapper was-i. Dit ontkende niemand. Het eigenaardige vuur van de sabreur bezielde hem nog toen bijna alle gloed in hem gedoofd werd, ja toen hij overigens nagenoeg kinds was.
Zijn opmerkingen over "krijgskunde" droegen overal meer blijken van karakter en hart, dan van studie. In zijn laatste levensjaren nog, zou hij op elke vijand dapper hebben ingeslagen en waarschijnlijk zich van menige krijgskundige tegenstander het verwijt op de hals gehaald hebbende dat-i hem op den kop had getikt zonder de voorgeschreven regels in acht te nemen.
Och het is zo'n treurig gezicht, een held te werk gesteld te zien als Commies!


1864 Eduard Douwes Dekker

In 1846 publiceert ene Leonard van Vliet zijn visie op de gang van zaken in Nederlands Oost Indië.
"Bijdrage tot Kennis der Nederlansche Oost-Indische bezittingen " Hij gaat rond 1820 als 20 jarige naar N.I. om carrière en kapitaal te maken. Dat lukt niet. Hij blijkt zijn ambtenaren baantjes niet te kunnen behouden. Mogelijk is hij te eigenwijs of te zelf ingenomen. In 1843 komt hij in contact met Cleerens, Resident van de Preanger. Van Vliet beschrijft dat contact als zeer goed. Cleerens biedt van Vliet aan voor hem te komen werken. Eerst in dienst van de overheid. Die zelfde overheid fluit Cleerens echter terug. Er is geen plaats.
Dan biedt Cleerens hem aan voor hem privé te komen werken, ook al kan hij hem niet betalen. Wel met kost en inwoning. Ook dat wordt teruggedraaid. Gratis oké, maar logeren gaat niet wegens ongesteldheid van zij echtgenote. Van Vliet gaat gratis aan het werk.
Dat gaat een weekje goed en dan voelt van Vliet de stemming veranderen. Cleerens is inmiddels op reis gegaan en hij wordt door een van Cleerens ambtenaren gesommeerd weg te gaan.
Hij verzet zich hevig en probeert via Cleerens toch zijn zin te krijgen. Cleerens Houdt zich op de vlakte. Blijkbaar is hij met zijn goede wil te ver gegaan en wordt van Vliet van hoger hand niet getolereerd. Van Vliet laat niet los en er komt een proces wat hij verliest.
Later zal van Vliet nog een rol spelen in het liberaliserings proces van Thorbecke.
Thorbecke die in 1748 de grondwet laat aanpassen met instemming van Koning Willem II.
Opvallend is het vele Frans wat nog gebruikt wordt in de correspondentie.

Uit het carrièreverloop van Cleerens is te concluderen dat hij gestaag stijgt in rang en positie maar ook steeds weer, een top bereikt hebbende, een stapje terug moet doen.
1831 5 maanden Chef Staf 1e divisie Infanterie te velde.
Niet goed genoeg, als compensatie mag hij het Jager corps oprichten.
1835 Korps Jagers van Cleerens naar de Oost. Als snel wordt Cleerens weggehaald bij zijn Jagers en weggepromoveerd naar de westkust van Sumatra.
1837 Nog beter, met pensioen.
1840 Resident van de Preanger regentschappen. Financieel zal het zijn Kolonels pensioen leuk aangevuld hebben maar Resident voor een Luitenant-Generaal titulair, het is wat.
1846 GOUVERNEUR van de Molukken. Dat begint er op te lijken.
Uit de stukken blijkt dat zijn 2de man hier ook erg belangrijk is.
Niets ten nadelen van Cleerens. Blijkbaar is hij een goed organisator. Hij heeft zijn grenzen die zijn superieuren niet altijd juist ingeschat hebben. Een wat naïeve goed bedoelend mens.

De tijd, de mensen zijn zoekende. Eerst de vrijheid van Napoleon die ontaard in zijn dictatorschap.
Dan de strijd, Waterloo. België onafhankelijk, Nederland gaat nadenken over een menselijker gedrag in zijn koloniën. Blijft natuurlijk dat er wel aan verdient moet worden. Oplossing Liberalisering.
Nu in 2017 is het niet anders. Nu moeten we leren om te gaan met de enorme toename van de technische mogelijkheden. De samenwerking of het samengaan in Europa. De gevolgen van de achterstanden, in het bijzonder in Afrika. De opkomst van de geloofsfanaten. De vluchtelingen.
En nog steeds is het motto, er moet natuurlijk wel aan verdient worden.

           De Zwaardvegers familie van Wagtendonk       

                                  uit Amsterdam.

Ik was begonnen met de leveranciersnaam op de kling van de sabel van J.P.Cleerens,  A.C. van Wagtendonk. te Amsterdam.
En zoals gezegd, Sabels en Degens die gesigneerd zijn door van Wagtendonk zijn er in verschillende collecties en musea aanwezig. Ik weet niet beter of het is C. van Wagtendonk.
A.C. van Wagtendonk ben ik nog niet eerder tegengekomen. Niet goed opgelet?
Om te achterhalen hoe het nu zit met A.C. een stukje stamboom van Wagtendonk.

Jan van Wagtendonk trouwt in 1795 met Geertrui Oosterlaak.
Kinderen;
1795 Johanna Adriana.
1797 Coenraad. zwaardveger.
1799 Geertrui.
1801 Dederika Johanna.
1803 Jannetje.
1804 Hendrina Maria.
1805 Cornelia Johanna.
1806 Jan.
1808 Dederica Johanna.

     Coenraad van Wagtendonk 1797-1854 zwaardveger.

                              Coenraad trouwt in 1818 Aaltje Voorenberg 1798-??
Kinderen:
1823 Ahasueres Coenraad Zwaardveger 1823-14-09-1863. Hij trouwt 1859 in Breskens Maria Elisabeth Rooijen.1836-07-01-1864. De voornaam Ahasueres komt van zijn Opa van Moeders kant.

1827 Jan Zwaardveger ook Geweermaker 1827-1865 wordt ook genoemd als Soldaat.

1829 Coenraad Zwaardveger 1829-??? Trouwt in 1860 Wilhelmina Maria Vlieken.
Hij is van 21 december 1861 tot 4 januari 1862 opgenomen in het ziekenhuis afdeling krankzinnigen. Even later van  13 februari tot 11 juni 1862  verblijf in het Binnen Gasthuis Mannen Zieken. Is hij geestesziek geworden van het kwik wat gebruikt wordt bij het vergulden? 
Woont Sint Luciensteeg een zijstraat van de Kalverstraat.

1835 Alida Hendrika 1835-1905 trouwt in 1863 Fridrich Wilhelm Gutt. 2de huwelijk in 1873 met Johannes Bernardus Paff.

Coenraad van Wagtendonk 1797-1854 begint als zelfstandig sabel en degen maker. Wanneer is mij niet bekend.
Beoordeeld naar de modellen van bekende exemplaren kan het goed rond 1830 geweest zijn.
Zoekend in kranten kom sporadisch een advertenties van hem tegen.



In 1843 adverteert hij in het Algemeen Handelsblad. Er is een nieuw Marine sabel vastgesteld.
Hij zet zich af tegen de firma Wed, JONNARD  in den Haag. Let op, hij vervaardigt ze zelf in Zijne Fabriek en ,, in het vuur verguld! " Dat zelf vervaardigen is helemaal niet zo zeker. Monteren dat is zeker.  Misschien etsen en/of graveren en VUUR VERGULDEN. 
De klingen kwamen meestal uit Solingen. De geelgieter levert het koperwerk. De leerwerker de schede.
Vergulden, dat zal hij wel zelf gedaan hebben. Vuur vergulden, een levensgevaarlijk werk met goudpoeder en kwik.


Het Solinger logo op de kling van het Cleerens sabel is van H.(Hermann) W.(Wilhelm)  Lang. In 1860/66 verkoopt Lang dit fabrieksmerk aan Clemen & Jung. Rond 1890 gaat het naar E & H Neuhaus.
Blijkbaar hebben deze Solinger klingmakers een goede agent in Nederland want dit merk komt nogal eens voor op Nederlandse sabels.
Mogelijke link, 07-02-1872 Trouwt de Rotterdammer Theodoor Antonie Rochussen (1824-1880) met het meisje Adele Julie Henriette Lang uit Solingen waar zij is geboren op 30-06-1847 als dochter van Hermann Wilhelm Lang en Emilie Baus.


De nieuwe , hangende Marine sabel M.1843.
Foto, Sabels.net
In het Bevolkingsregister van Amsterdam wordt in de periode 1851-1853 aangegeven, woonachtig op de Kalverstraat no. 70,
Coenraad (Vader)
Alida Voorenberg (moeder)
Ahasueres Coenraad (zoon geb. 1823)
Jan (zoon geb.1827
Coenraad geb.1829
Alida Hendrika Margaretha dochter geb. 1835
Johannes Eerhart geb.1810 en Willem Lonnee geb.1817. Dit zijn mogelijk onderhuurders of inwonend personeel. Een Willem Lonnee wordt in 1855 genoemd met het beroep Muziekmeester.
Het zal zo zijn dat het gezin van Wagtendonk boven het bedrijf (winkel?) woonde en ook samenwerkten in het bedrijf.
De Kalverstraat in Amsterdam rond 1850 kijkend richting de Dam.
Oudste zoon Ahasueres zal de zaak voortgezet hebben. De 1847 op het Cleerens sabel, samen A.C. van Wagtendonk zou betekenen voor of in 1847.

Advertentie uit 1845.  HOFLEVERANCIER en hier nog C. van Wagtendonk.
Uitgaande van de datum op het Cleerens sabel is het in 1847 A.C. van Wagtendonk geworden.



Advertentie mei 1862. A. (Ahasueres ) C. (Coenraad ) van Wagtendonk. Kalverstraat 70 is geworden E 277. Wagtendonk is niet verhuisd, de huizen zijn opnieuw genummerd.
,, Uitbreiding zijner affaire " Hij heeft zijn zaak of assortiment uitgebreid.
Lang heeft hij hier niet van genoten. Binnen 2 jaar later komt hij en zijn echtgenote te overlijden.


Advertentie Algemeen Handelsblad 31 oktober 1864. Ahazueres is overleden 14 september 1863 en zijn echtgenote Maria op 7 januari 1864. Op 27 oktober 1864 wordt aangekondigd dat het winkelpand met zijwoning en bovenwoning en erf Kalverstraat E 277 publiek verkocht gaat worden op 31 oktober 1864. Op 03-11-1864 wordt gemeld ,,Opgehouden Fl.7750.-- ".

Op 10-12-1866 nogmaals in de veiling.


Het einde van de zwaardvegers familie van Wagtendonk.  Oud zijn ze niet geworden. Vader Coenraad nog 57 jaar maar het ziet er naar uit dat hij met zijn 50ste gestopt is of heeft moeten stoppen.
Zoon Ahazueres wordt slechts 40 jaar en zijn echtgenote 28 jaar.
Broer Coenraad wordt 21 december 1861 als 32jarige opgenomen in het ziekenhuis waar het begint op de krankzinnigen afdeling. Vergiftigd door kwikdampen (vuur vergulden) ? Daar wordt je goed ziek van met haaruitval en hersenschade en uiteindelijk de dood.

De familie van wagtendonk bestaat uit kleine en middelgrote ondernemers (winkeliers) en vaklieden.
Genoemd worden o.a. Diamantslijper, Timmerman, Hoedenmaker en Zadelmaker. Buiten Amsterdam komen zij veel voor in Schiedam en Rotterdam.

Sabel Jagers van Cleerens 1831

Of toch M.1805?


Lang 705mm. Kling 572mm. Pijlhoogte 15mm. breed 35mm. Zwart lederen Schede 580mm. Onderband restauratie.
Aankoop/herkomst 2017 Frankrijk antiekhandel omgeving Pau.
Cleersens, nazaten Frankrijk Pau en daarbij mijn visie dat veel antiek plaatselijk in een kringetje draait maakt dat ik deze sabel als puzzelstukje voorlopig toeschrijf aan De Jagers van Cleerens.
Maar hoe langer ik er over nadenk, toch een M.1805?


Bijzonderheden en details om op te letten.

Op het eerste gezicht lijkt het een Sappeurssabel maar die hebben altijd een volledig vlakke kling en een iets andere punt. Meestal een afgeronde gevestknop en ijzeren nagels door de onderste twee bolletjes v.d.greep. De angel deels zichtbaar aan beide zijden v.d.greep.
Hier heeft de kling een geul langs de rug.
De greep van het gevest is uit een stuk en door de knoppen zitten geen pennetjes.Hoge eindknop. Geen zichtbare angel.

Geen merkjes of keuren.


Op de kling zijn minimale resten aanwezig van graveeringen.



Dit model jagerssabel, we weten dat ze er (geweest) zijn maar de gegevens zijn schaars.

Op een tekening Sabels Bataafse Republiek (hier een uitsnede) van Arnoldus Lamme 1806-1810 is hij mooi afgebeeld. Het Nationaal Militair Museum schrijft 5. Jagers en Sappeurs.

In ARMAMENTARIA No.29 - 1994 op Blz. 108 wordt een nieuwe aanwinst beschreven.


 De maat is praktisch gelijk al is de holle kling 9mm. smaller.


Op de site van het NMM (Nationaal Militair Museum) vinden we hem dan weer terug.
De greep, ook hier met de grote greepknop en geen nagels door de knoppen.








Een spannend exemplaar in een particuliere collectie. Maten onbekend.
Geen nagels door de knoppen v.d.greepkap. Grote greepknop.

Vlakke kling










Byzonder, er staat een tekst gegraveerd op de kling.


Wat ik ervan kan maken, Le Fous aine a Be??? (de oude gekken à Be??? ) Be of Ba? Wie weet, à Batave? De eigenaar denkt aan Bautzen

Het blijft spannend en we blijven puzzelen. Voor de duidelijkheid hieronder het typische


 Sappeurs/minneus/pontonniers sabel.


Puype laat hem zien in het boekje Blanke Wapens op Blz. 83











https://www.delcampe.net/static/img_large/auction/001/916/743/569_001.jpg?v=3


https://www.delcampe.net/static/img_large/auction/001/916/743/569_003.jpg?v=3

 
 https://www.delcampe.net/static/img_large/auction/001/916/743/569_008.jpg?v=3
 
Teupken tekent het in 1826 bij de Pontonniers.


Op de site van het NMM = Nationaal Militair Museum zijn er ook een aantal te vinden. Site, collectie, zoeken, -sabel Sappeurs-.
 
MAART 2024 Op de foto's met de rode achtergrond laat ik U zien, wat de verkoper uit Letland noemt NEDERLANDSE INGENIEURSSABEL.  Prijs € 868.--. Dat zou een koopje zijn maar helaas er melden zich geen kopers. ECHT of VALS ? Dat is het probleem. Het Sabel is volkomen onbekend al is de basis Nederlands. De kom Frans. Niemand weet het en dan zeg je, niet doen. Daarbij geeft de verkoper uit Letland, beoordeeld aan zijn andere sabels/bajonetten die hij aanbied niet blijk van hoge kwaliteits artikelen en grote deskundigheid. Waarom dan toch laten zien ?  Ach, je weet maar nooit.



Hier nog een foto van een mooi exemplaar uit een particuliere collectie.
De nagels door de onderste twee bolletjes op de greep en het ijzer van de angel aan de zijkant goed te zien.








Meer weten of mij vertellen over antieke wapens. neem contact op.
Ik vind het leuk om uit te zoeken en misschien kunnen we elkaar wat wijzer maken.




Wil Schaatsenberg,  Contact;  wjmschaatsenberg@hotmail.com

 

  

Blog v

Andere blogs. Kopieeer onderstaande https links in Google.

 

Tomson geweermaker Rotterdam, Luik.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html

Thone Amsterdam.

https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/amsterdam-geweermakers.html

van Knapen Utrecht fa, Mansvelt.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/van-knapen-geweermakers-in-utrecht.html

Delincee Amsterdam

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermakers-amsterdam.html

Tomson Rotterdam Luik.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html

Erttel Amsterdam.

https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermaker-erttel-172728-dresden-1794.html

Culemborg geweerfabriek.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2022/05/geweerfabriek-culemborg.html

Ketland Kinsbergen.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2018/09/donderbus-pistool-ketland-admiraal-van.html

Cleerens sabel.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2017/11/generaal-majoor-jbcleerens-en-zijn.html

Orde van de Unie Napoleon Degen

.https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/degen-orde-van-de-unie-lodewijk.html

Geweren Pistolen divers.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/van-gumster-geweren-pistolen-sabels.html

Sabels Degens Staatse leger.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/03/garde-cavalerie-sabel-uit-de-tijd-van.html

Theater Sabel Degens Maskerade.

 https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/02/antieke-wapens-sabel-dolk-degen-zwaard.html

 Wapenmakers Knoops Stok Rotterdam.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/10/a.html

Degens.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-wapens-blanke-wapens.html

Klingen met datum Nederland.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-blanke-wapens-in-nederland.html

 Hollandse Brigade te Wight 1799-1802. 

https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/09/engelse-of-britse-sabels-in-nederlandse.html

HET ERESABEL VAN KAPER KAPITEIN JARRY Vlissingen uit 1782

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/08/blog-post.html

Verzameling kinder wapens.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2021/10/degens-en-geweren-voor-kinderen-en.html

 Aislabie pistolen zilver.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2020/12/zeldzame-set-antieke-duelleerspistolen.html

 Sabel Denemarken Napoleon.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/12/sabel-denemarken-en-noorwegen-1789-1814.html

Marine Sabels Degens Pistolen.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/01/nederlandse-marine-sabels.html

Sabel M.1912 Nederlandse SS.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/08/het-wandelsabel-m1912-als-officiers.html

Nederlands Indie Donderbus Atjeh. Geweer. Padri geweer.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/02/vuursteen-geweer-uit-nederlands-indie.html

Günther Dordrecht. Winkelier in wapens. Sabel.

https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/politie-sabel-gunther-dordrecht.html

 Utrechtse Patriotten 1783-1795 en als Vluchtelingen in Noord Frankrijk.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/patriotten-en-vluchtelingen-1783-1795.html

 Fokkenberg Utrecht

https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/fokkenberg-uit-utrecht-een-winkelier-in.html

SNAPHAAN GEWEREN UIT MAROKKO JEZAIL, KABYLA, MOUKHALA,  AFEDALI.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/jezail-kabyle-moukhala-snaphaan-geweer.html

British sword Pattern 1803. In dienst van Nederland en Oranje. Koning Willem II.
 

https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/10/peninsular-war-sword.html

Marechaussee of Gendarmerie Pistool  M.1801.
Door David Maritz en L.Droixhe 

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/marechaussee-of-gendarmerie-pistool-m.html

 Dutch flintlock pistols. Nederlandse Cavalerie Pistolen rond 1750.

 https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/antique-weapons-nederlandse-antieke.html

 

Heeft U extra gegevens, opmerkingen etc. hoor ik dat graag van U.

wjmschaatsenberg@hotmail.com

inden.

 


Al mijn Blogs vinden.

Google, Blog Schaatsenberg

Of voor de andere serie 

Google, Blog Schaatsenberg Theater.

Gevonden, gebruik de mogelijkheden op de zwarte balk bovenaan.

Daar zijbalk aangeklikt vindt U meer. 

Of met de curser naar de zijkant rechts bovenaan de Blz. voor vertalen of archief.   

Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.

 

Find all my Blogs.Google, Blog Schaatsenberg

Or for the other series Google, Blog Schaatsenberg Theater.

Found, use the options on the black bar at the top.Click on the sidebar there and you will
find more. Or with the cursor to the side at the top right of the page. for translation or 
archive.  

Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.