zondag 1 juni 2025

 

 

 

 

 

Rousseau Amsterdam

 

Geweermaker Rousseau. Amsterdam.

Jean of Joannes Rousseau uit Luik 1745 is 26 jaar als hij touwt in Amsterdam 19-04-1771 met de 34 jarige Marie Gabriel Boussu  1737-1795 geboren te Avesnes-sur-Helpe in Frankrijk en overleden in Amsterdam ook geschreven als Bossu of Broussee.  Andere gegevens geven als geboortedatum 1735.  2 jaar gejokt?  Zij is een dochter van BenoĆ®t Joseph Boussu 1703-1773. Haar Overgrootvader, Opa en haar Vader zijn Notaris in Avesnes-sur-Helpe. Rond zijn 45e gaat Vader Boussu  noordwaarts. 1749 Luik, 1750 Etterbeek, 1753-1761 Brussel, 1761 Amsterdam. Later weer terug naar Avesnes-sur-Helpe waar hij in 1773 overlijdt. In zijn Brusselse periode bouwt hij violen van hoge en bijzondere kwaliteit. Het Brusselse Muziekinstrumenten Museum heeft verschillende Boussu Violen en Cello's in de collectie.
Getuige bij hun huwelijk is o.a. Maria De Villers. 

Meer lezen over Benoit Joseph Boussu-(1703-1773) Violin maker and Notary. The Galpin Society Journal vol.66 (2013) pp.117-138 en 262-264 door Geerten Verberkmoes.

Van Johannes Rousseau is zijn ovelijdings datum mij niet bekend. Er worden 4 kinderen in Amsterdam geboren.
23-03-1772 Ignace Marie.
02-10-1773 Abel Louis.
29-02-1776 Antoine. Hij wordt geweermaker  en trouwt in 1803 met Marquerite Bernadine Donnaij (1773-1839)uit de Kalverstraat waar zij  mode winkelierster is. Zij is afkomstig uit Luik. Bij zijn trouwen in 1803 en in de advertentie van 1832 wordt als adres vermeld Pijlsteeg.
Bij het overlijden van echtgenote Marquerite Bernadine Donnaij in 1839 wordt als adres opgegeven Kloveniersburgwal Nr.56 en wordt zij vermeld als weduwe van Antoine Rousseau.
 
Advertentie 22-12-1832 Oprechte Haarlemse Courant.

08-10-1777 Jean Hubert. Bij de aangifte is Anna De Villers getuige.

Het lijkt er op dat de emigranten en hun kinderen elkaar veelvuldig opzochten in hun nieuwe woonplaats. De katholieke familie Rousseau belijden hun geloof in de Franse Kapel die geleid wordt door Karmelieten. In 1797 worden er ruim 43000 katholieken geteld wat ongeveer 20% is van de Amsterdamse bevolking. Dan is echter al het Roomse geloof volledig vrij gekomen met de komst van de Fransen. De kerk wordt veel gebruikt door Immigranten, er wordt Frans gesproken.
De Franse Kapel aan de Boommarkt nu Nieuwezijdsvoorburgwal.
Jean Rousseau komt regelmatig voor als getuigen bij een doop.
Daarbij komen we ook namen tegen die passen binnen de beroepsgroep van Wapenmakers of Wapen handelaren. 
De Villers is zo'n voorbeeld maar ook Thonus komt voor.
Nieuw en vreemd in een stad, zijn je eerste contacten met landgenoten. Misschien hebben zij je er wel naar toegehaald.

Van de geweermakers Rousseau of zoals Jean in 1780 vermeld wordt als Marchand-Armurier, zijn er enkele bewaard gebleven. 

Op de site van het  Nationaal Militair Museum Soesterberg zijn er een aantal te vinden.
Zoals dit Schutterij geweer uit 1782.
Opvallend is de ladeband direct voor het slot die doorloopt tot de trekkerbeugel.


 Op de site van het Rijksmuseum vindt u o.a. dit pistool.
 

Vuursteen donderbus (spreidloop) pistool 1780-1790 voor Marine gebruik. Op de loop de keur van Amsterdam en twee gekruiste ankers met de letters A en E = Admiraliteit Enkhuizen.
Lang 47,2cm Loop 28,6 mm.
 
Jean Rousseau verzorgt, samen met andere wapenmakers, het onderhoud en de reparaties v.d.wapens van de Amsterdamse Schutterijen. In 1795 wil hij 1000 zeer goede en bekwame geweren leveren.
 
  

In 1796 vraagt hij om vergunning voor het importeren van 11 duizend 110 stuks, U leest het goed,   11.110, Turkse lopen uit Luik.




In 1797 vraagt hij samen met een aantal collega leveranciers om betaling.
Hierbij worden ook genoemd de Zwaardvegers Johannes Roelvink en Jacobus Coenraads.
 


In 1800 wil hij 2000 snaphanen naar de Amerikaanse staten verzenden.



In juni 2020 wordt er een percussie pistool verkocht via de veilingsite CATAWIKI.
 
 
Er zijn wat mankementen. De haanlip is afgebroken en om verder scheuren van de lade te voorkomen is er een extra messing band geplaatst. De pompstok ontbreekt. Verder ziet het pistool er onberoerd uit met een mooi donker patina op de ijzeren delen.

DILEMMA !  Restaureren of repareren of zo laten.

De nieuwe eigenaar kiest voor restaureren. Het is een lastige keuze want hier gaat het patina verloren.


Het pistool is 35cm. lang De loop 19cm. en het kaliber ca. 17mm. Van oorsprong vuursteen en rond 1830 getransformeerd naar percussie. Hoewel de eigenaar denkt aan 1780 (tekst bij foto) lijkt mij iets later ook heel aannemelijk. Bij Jean Rousseau wordt als signering vaak aangegeven J.Rousseau.
Hier ontbreekt de voorletter. De maker/leverancier zou dat ook zijn zoon Antoine kunnen zijn die in 1805 zijn meestersproef aflegt. Mogelijk heeft hij ook de ombouw naar percussie verzorgd.
Daarbij heeft hij dan ook geen behoefte gehad om zijn naam op de slotplaat te verwijderen.
GEBRUIK, Voor een Cavallerie ruiterpistool is hij te kort. Heeft wel een Semi militair (Officier) aanzien. 
Marine? Politie? Schutterij officier? Wie het weet mag het zeggen.

DISCUSSIE.

Net zo goed dat het soms lastig is om te kiezen voor restaureren wat bij repareren als iets makkelijker wordt, is het terugbouwen naar vuursteen ook zo'n onderwerp. Het lijkt er op dat geld dan een belangrijke rol speelt. Percussie is toch minderwaardig. Onzin natuurlijk want het is een uiting van het gebruik in zijn tijd. En zo is het ook met wel of niet restaureren. Gaat het over gebouwen of oude auto's dan wordt er van alles vernieuwd, dat moet en wordt algemeen geaccepteerd. 

Herkomst.

Ik blijf er op aandringen, altijd vragen naar de herkomst.
Dat is hier ook gedaan en gaf een verrassend resultaat. De verkoper is een kleinzoon van W.A.M. Westerouen van Meeteren 1888-1942. Zijn Opa heeft het pistool ooit gekocht op een veiling in Amersfoort. (1920-1930 ? ) Dat is ook de plaats waar hij het langst gewoond heeft.
W.A.M. Westerouen van Meeteren Ritmeester bij de Cavalerie en later Directeur van de ANWB heeft veel gedaan aan de Paardensport en de destijds befaamde ANWB wandelingen. Lid van het Olympisch committee van de Olympische Zomerspelen van 1928 in Amsterdam.

 
Namens de Westerouen van Meeteren Stichting en een aantal oud wandelaars wordt er in 1947 een gedenksteen gemaakt. Ontworpen door Joop Hekman. Nog altijd aanwezig en te zien in Rhenen. 

Een modewinkelierster en een geweermaker. Marie Marguerite Bernardine Donneij gaf bij het huwelijk van haar zoon Jean Charles Antoine op dat zij een modewinkelierster was. Haar echtgenoot Antoine Rousseau was geweermaker. Hun zoon Jean was goudsmid en trouwde met de Texelse Adriana Siepman. Hun dochter Marie Josephine trouwde met Sivain Francois Joseph Oosterlinck, koetsier van beroep. Hun zoon Jean Felix trouwde in 's Hertogenbosch met Dorothea Kivits. 
 
 
 https://www.aaawt.com/wp-content/uploads/2024/11/728-162_1_Musket-Dutch-M1750-e1734977950977.jpg
 
 In Amerika is dit geweer te zien. Lang 141cm. Loop 102cm.

https://www.aaawt.com/wp-content/uploads/2024/11/728-162_7_Musket-Dutch-M1750-e1734978585909.jpg

Het heeft alle kenmerken van een NL schutterij geweer rond 1780-90.  https://www.aaawt.com/wp-content/uploads/2024/11/728-162_8_Musket-Dutch-M1750-e1734978065113.jpg

https://www.aaawt.com/wp-content/uploads/2024/11/728-162_9_Musket-Dutch-M1750-e1734978023960.jpg

https://www.aaawt.com/wp-content/uploads/2024/11/728-162_4_Musket-Dutch-M1750-e1734978652524.jpg