Een familie van wapenmakers TOMSON uit Luik, Culemborg, Rotterdam en Brussel
Hoe oorlog, revolutie en werk hun verplaatsingen veroorzaken.
Koper een Nederlandse Collectioneur. Heel mooi want zo komt dit pistool van zeer hoge kwaliteit en een bewijs van groot vakmanschap, terug naar de roots van de maker.
Een familie van wapenmakers TOMSON uit Luik, Culemborg, Rotterdam en Brussel
Hoe oorlog, revolutie en werk hun verplaatsingen veroorzaken.
November 2020 er komt een Tomson pistool te koop op de veilingsite Catawiki.
Verkoper uit Frankrijk zo'n 40 km. z/o van Marseille.
Koper een Nederlandse Collectioneur. Heel mooi want zo komt dit pistool van zeer hoge kwaliteit en een bewijs van groot vakmanschap, terug naar de roots van de maker.
Lang 387mm. Loop 240 mm. Kaliber 13mm. De loop van band damast heeft inwendig een groot aantal zeer fijne trekken en velden die nauwelijks zichtbaar zijn. Vizier met 2 extra kleppen. Het heeft alles van een DUELLEER PISTOOL.
In Empire stijl ook wel Boutet stijl genoemd. Slot van het Engelse type met schuifhaansper en rolletje op de batterijveer. Productie datum rond 1810. Het zal onderdeel van een koppel geweest zijn. Over een 2e pistool is mij niets bekend.
Op de slotplaat gesigneerd door de maker T.Tomson Bruxelles.
Dat is Theodorus Tomson geboren in 1762 Culemborg, overleden 1813 Brussel. De 2e zoon van Nicolaas Tomson 1730 Luik- 1804 Rotterdam.
Om de kwaliteit extra te benadrukken zet Theodorus Tomson zijn initialen op de loop.
Stukje familiegeschiedenis.
Nicolaas Tomson 1730-1804 trouwt 1759 in Rotterdam Hendrina Koene geb.?.Delft-1802 Rotterdam. Zij krijgen een aantal kinderen, sommige overlijden vroeg, maar 2 zonen worden volwassen en zijn hier als wapenmaker of wapen handelaar van belang.
Jacobus Tomson 1760 Culemborg- 1807 Rotterdam. Trouwt in 1783 in Luik Louisa Munick (Minick) 1765 Luik-1810 Rotterdam.
Theodorus Tomson. 1762 Culemborg -1813 Brussel. Trouwt Caroline Steens. Woont Rue des Fripiers No. 1151 5e District Brussel. Beroep, Quincaillier (Ijzerhandelaar) Armurier (Wapensmid).
Nicolaas Tomson 1730-1804.
Uit luik afkomstig maar in 1759 in Rotterdam, gaat hij in datzelfde jaar naar Culemborg. Het is ook het jaar dat Jean Dusseau ook vanuit Rotterdam naar Culemborg vertrekt en daar start met de Culemborgse Geweerfabriek. Toeval? In ieder geval heeft het alles te maken met de grote vraag naar wapens ontstaan na de Oostenrijkse successie oorlog 1740-1748 waarbij gebleken was hoe slecht de militaire situatie is in de Verenigde Provinciën. In Culemborg is werk!
Als Nicolaas weer vertrekt naar Rotterdam in 1764, het is na de vrede van de zevenjarige oorlog 1756-1763, de werkgelegenheid in de wapen fabriek is ingestort. Dus maar terug naar Rotterdam. Daar gaat het ook niet goed en op een zeker moment wordt hij omschreven als Pauper. Hij woont dan in de Mosterdsteeg.
De vraag naar wapens neemt weer toe als rond 1780 de steden zich gaan bewapenen voor of tegen de Stadhouder. Op 28-6-1784 neemt Nicolaas de zaak over van Laurens Constant in de Hoofdsteeg. Het is de oude wapen en balansen makerij die daar in 1679 is gevestigd. Bij die aankoop wordt Nicolaas omschreven als Zwaardveger.
In 1784 presenteert Nicolaas zich als Tomson en Zoon. Ook nog in 1793. Of er daarna iets is misgegaan is niet helemaal duidelijk maar op 5 september 1798 verschijnt de onderstaande mededeling in de Rotterdamse Courant.
1798. Let op mensen Nicolaas Tomson zit nog als altijd op de Hoofdsteeg. Met de firma op Het Steyger heeft hij niets te maken.
En dat is het adres van zijn zoon Jacobus 1762-1807.
Na het overlijden van Nicolaas op 11 mei 1804, zijn echtgenote is twee jaar eerder overleden, wordt de zaak aan de Hoofdsteeg beëindigd. Wel blijft het pand nog vele jaren in gebruik of in het bezit van de Familie.
Op 15 september 1810 Start kleinzoon Nicolaas 1784 Luik - 1834 Leiden. Zoon van Jacobus en Louisa Munick, opnieuw in het pand aan de Hoofdsteeg waar zijn Opa in 1784 begonnen is na de overname van Laurens Constant. In september 1811 adverteert hij nog met een voorraad Uniform Degens en Sabels in het vuur verguld en verzilverd en van het laatste model. In 1815 verhuisd hij naar In Het Hang en in 1818 is hij in Leiden Korenbrugsteeg hoek Breedestraat. Daar doet hij in Geweren, Pistolen, Sabels, Buskruit, Hagel en Vuurstenen, Balansen en Schalen. Hij slijpt ook Balansen en Koffiemolens.
Als hij overlijd in 1834 wordt als adres vermeld Paradijssteeg Leiden.
Jacobus (Jacques) Tomson 1760 Culemborg - 1807 Rotterdam.
Is rond 1780 als 19-20 jarige in LUIK. Trouwt 1783 in Luik Louisa Munick 1765 Luik - 1810. Rotterdam.
Jacobus is dan 23 en trouwt een 18 jarig meisje. Hij zal naar Luik, misschien wel samen met zijn 2 jaar jongere broer Theodorus, gekomen zijn voor werk, opleiding of om zijn blik op de toekomst te verruimen.
Vader Nicolaas heeft de zaak van Constant nog niet overgenomen. Dat gebeurt in 1784.
Dat Jacobus in Luik ook werkt onder zijn eigen naam wordt zichtbaar met dit Pistool en Geweer.
Nederlands Marine vuursteen pistool, eind 18e eeuw. Gesigneerd J.Tomson A Liége. Met spreidloop (donderbus) . Foto, N.M.M. Nr. 012947.
Hoewel de slotplaat gesigneerd is met J. Tomson A : Liége, is dit geweer even als het bovenstaande Pistool, volledig naar het Nederlandse model. Zij zullen dan ook voor de Nederlandse markt gemaakt zijn. In samenwerking met zijn Vader? Nicolaas Tomson Rotterdam met een filiaal in Luik? In 1784, 1790 en 1793 is het Nicolaas Tomson en Zoon. Hier J.Tomson A Liege. Heeft Jacobus een order voor zichzelf gehouden ? Is Jacobus eigenwijs of weet hij of kan hij het beter? In ieder geval kont het later tot een scheiding wat blijkt uit de advertentie uit 1798.
Op de duimplaat 207 B ER 1787.
1787 is ook het jaar dat Stadhouder Willem V met hulp van zijn zwager en zijn Pruisische troepen, zijn gezag hersteld. 40.000 Patriotten slaan op de vlucht. Een flink aantal daarvan trekken naar het zuiden. Veel komen terecht in St.Omer en een bovenlaag blijft in Brussel hangen.
In Breda ontstaat een Patriotten legertje onder Jan Andries van der Mersch die in oktober 1789 optrekken naar het zuiden.
In Luik worden 3 kinderen geboren bij Jacques en Louisa.
1.Nicolaas Mathieu (Nicolaas)1784 Luik - 1834 Leiden. Geweermaker en winkelier.
2.Mathieu Jean Joseph (Johannes Josephus) 1785 Luik - 1822 Rotterdam. Geweermaker. Trouwt met Elisabeth Mispelblom Beyer In1817 is hij even naar Leiden. (Naar zijn Broer?)
3.Marie Marquerite 1787 Luik. Overl. ???
4. Een dochter in1790 geboren in Maastricht, overl. 1844 Rotterdam.,Elisabeth Louisa. Zij trouwt 1811 te Rotterdam met Pieter Troost. In 1822 is hij Adjudant en in 1824 Luitenant bij de Mariniers.
Ook luik ontkomt niet aan revolutie en rellen.
Jacobus wordt op 9-10-1789 in Luik gearresteerd en verbannen. Hij heeft wapens geleverd aan de moordenaars van Guillaume Pinsmay, een neef van Levoz. Pinsmay is lid van de Patriottistische cavalerie tegen het bewind van Prins Bischop Cesar Constatin de Hoensbroech. Het is het begin van de Luikse revolutie waaruit even de Luikse Republiek ontstaat, 1789-1791. De opstandelingen, waaronder zo'n 200 man uit de geweerfabriek van Gosuin, komen aan de macht. Het begint op 18-09-1789 en er breken gevechten uit. Daarbij sneuvelt de 21 jarige Guillaume Pinsmay. De nieuwe machthebbers noemen het moord.
Verbannen uit Luik in 1789 is Jacobus in 1790 in Maastricht.
Het lijkt er op dat hij in 1792-93 nog even terug is in Luik.
Het is een chaotische tijd, in 1790-1792 is de Oostenrijkse macht hersteld., Jacobus kan terug naar Luik. Dan komen de Fransen.
Jacobus gaat weer naar Rotterdam en vestigt zich op Het Steiger en begint daar voor zichzelf.
In 1801 wordt het J.Tomson en Zonen en dat zijn Vader Jacobus Tomson en de jongens Nicolaas 1784-1834 en Joseph 1785-1822. De jongens zijn pas 17 en 16jaar. Het is een signaal hoe Jacobus en zijn echtgenote Louisa over een toekomst denken.
Na zijn overlijden in 1807 zet zijn Weduwe Louisa Munick de zaak voort met haar zoons. De naam blijft J.Tomson en Zonen In 1810 overlijdt Louisa. De zoons melden ,,De zaak wordt professioneel op de oude voet voortgezet.
Dat mag dan wel zo mooi in de advertentie gemeld worden, uiteindelijk gaan de Broers toch uit elkaar. Nicolaas vertrekt een paar maanden later naar het oude pand van zijn Opa aan de Hoofdsteeg en later naar Leiden. Joseph koopt uit de nalatenschap Het Steiger en gaat daar onder zijn eigen naam J.J.(Jean Joseph of Johannes Josephus) Tomson verder. Het is het resultaat van een boedelscheiding waarin Zus Louisa ook een partij is. Zij trouwt 1811 met de Marinier Pieter Troost.
Echtgenote Louisa Munick
Het lijkt er op dat het Luikse meisje Louisa Munick een pittige tante is geweest en een flink aandeel heeft gehad in het succes van de geweermakerij J.Tomson en Zonen. Na het overlijden van haar Echtgenoot Jacobus worden door haar enkele panden of percelen te koop en te huur gezet.
Tomson en Zoon of Thomson en Zonen voor de hoogste kwaliteit.
Tijdens de periode 1801-1807 moet de reputatie van de Firma J.Tomson en Zonen tot grote hoogte gestegen zijn. Zo bekend moeten zij zijn geworden dat zij een opdracht krijgen van NAPOLEON uit Frankrijk om iets heel bijzonders te maken. In Nederland heet het nog ,,De Bataafse Republiek" en je zou zo denken, zijn er in Frankrijk geen (Luxe) wapenmakers genoeg?
Vuursteengeweer met Snaphaanslot gesigneerd Tomson en Zoon. Meer hierover op de Site van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg.
En in het Musée de L.Armée en nog veel luxer exemplaar + Pistool(en) gemaakt in Opdracht van Napoleon als geschenk aan een Sultan in Marokko.
Bedenk, zo'n wapen is nooit het werk van een man. Het hout door de lademaker, het slot door de slotenmaker, het koperwerk door de geelgieter, het graveerwerk door de graveur, enz. Tomson moet zijn zaakjes en connecties goed op orde hebben.
Is in 1810 een einde gekomen aan de firma J. Tomson en Zonen, de Zonen gaan individueel verder.
Dat Zoon Nicolaas vecht voor zijn broodje bewijst deze advertentie.
1815 hij is verhuisd van de Hoofdsteeg naar In het Hang MAAR, let op het adres en de naam, NICOLAAS.
Johannes Josephus (Jean Joseph) 1785 Luik- 1822 Rotterdam koopt dan wel in 1810 het oude adres op de Steiger, in 1817-1820 is zijn adres Korte Hoofdsteeg L.2. (Opa's adres of vlakbij? Nicolaas is daar weggegaan.) Hij trouwt Elisabeth Mispelblom Beyer. 1791 Wijchen en Leur -1866 Nijmegen. Als Elisabeth overlijdt is zij in Nijmegen bij haar dochter J.E.Reeringh-Tomson. Ook haar zoon Jan Lodewijk Josephus woont in Nijmegen sinds 1860 als gepensioneerd Majoor.
Als de 25 jarige geweermaker Johannes in 1810 trouwt met de dan net 19 jarige Vrouwe Elisabeth Mispelblom Beijers trouwt hij semi- adel. Waarschijnlijk met vermogen. Johannes hoeft zich dan niet meer te conformeren met zijn oude beroep en zijn familie. Hij slaat een andere richting in.
Wel schrijft zijn weduwe Elisabeth zich nog in voor het boek uit 1829.
Geschreven door haar aangetrouwde neeft, en echtgenoot van haar schoonzuster Louisa Tomson, de Marinier Pieter Troost.
Van J.J.Tomson heb ik tot nu toe een product kunnen ontdekken wat aan hem wordt toegeschreven.
En dat is ook niet onlogisch gezien bovenstaande.
Uitzondering, even heeft hij nog in de wapenhandel gezeten en dit geweer gesigneerd.
Geweer gesigneerd J. Tomson Rotterdam. Periode 1815-22. Rijksmuseum NG-2002-23-205.
 | |||
| Een Dubbelloops vuursteen jachtgeweer, lang 1225mm. loop 820mm. Kaliber ca. 15,3mm. En te vinden in het boek Visser Collectie boek 4 Blz. 264 Militaire Jagerbuks 113,4cm. Loop ELG keur. Gesigneerd op de slotplaat J.Tomson a Rotterdam ca.1800. |
En te vinden in het boek Visser Collectie boek 4 Blz. 264 Militaire Jagerbuks 113,4cm. Loop ELG keur. Gesigneerd op de slotplaat J.Tomson a Rotterdamca.1800.
De jongens Tomson hebben, na het overlijden van Vader Jacobus en Moeder Louisa blijkbaar niet het niveau van hun ouders en van Opa Nicolaas in de wapenproductie kunnen vasthouden. Het kan een gebrek aan ondernemerschap zijn, een goed huwelijk maar ook de tijden zijn veranderd.
Theodorus Tomson Culemborg 1762- Brussel 1813.
Over de 2 jaar jongere broer van Jacobus heb ik maar weinig gegevens gevonden. Hij trouwt Caroline Steens Woont Rue des Fripiers No.1151 5e district Brussel. Beroep Quincaillier (IJzerhandelaar ) en Armurier ( Wapensmid ) Op 28-2-1788 wordt hij betiteld als Weduwnaar.
Er zou een Zoon zijn, Piérre Nicolaas, ook geweermaker. Stockel geeft aan ca. 1790-1833 op hetzelfde adres in Brussel. Dat 1790 zou moeten zijn voor 1788 en dan is Piérre bij het overlijden van zijn Vader ca. 25 à 26jaar.
Naast het hierboven besproken pistool in empire stijl heb ik nog een wapen gevonden gesigneerd door Tomson Bruxelles.
Een Donderbus uit de collectie van het Nationaal Militair Museum.
Zoeken.
Ben ik in aanraking gekomen en heb ik het echt mogen vasthouden, een Empire pistool, hierboven besproken, geeft mij dat aanleiding om eens te onderzoeken hoe vaak je iets kan vinden over pistolen in deze uitvoering. Dat valt vies tegen. Een pistool in deze kwaliteit is echt behoorlijk zeldzaam. Kom je ze tegen dan wordt het al gauw Boutet. Toch is er nog een pracht exemplaar in het Museum Rotterdam 41662-A-B gesigneerd J. Tomson à Rotterdam.
Het is een klein pistool 285mm. Met zilver beslag.
In het boek Hartmans Dutch Gunmakers kunt U op Blz. 91 t/m 102 van alles lezen over Tomson.
Het is een boek vol namen en gegevens over Nederlandse wapenmakers. Daarbij Blz. 105-127 over Zwaardvegers.
Heeft U extra gegevens te melden of een TOMSON produkt (foto) hoor ik dat graag van U.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Andere blogs. Kopieeer onderstaande https links in Google.
Tomson geweermaker Rotterdam, Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Thone Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/amsterdam-geweermakers.html
van Knapen Utrecht fa, Mansvelt.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/van-knapen-geweermakers-in-utrecht.html
Delincee Amsterdam
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermakers-amsterdam.html
Tomson Rotterdam Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Erttel Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermaker-erttel-172728-dresden-1794.html
Culemborg geweerfabriek.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2022/05/geweerfabriek-culemborg.html
Ketland Kinsbergen.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2018/09/donderbus-pistool-ketland-admiraal-van.html
Cleerens sabel.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2017/11/generaal-majoor-jbcleerens-en-zijn.html
Orde van de Unie Napoleon Degen
.https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/degen-orde-van-de-unie-lodewijk.html
Geweren Pistolen divers.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/van-gumster-geweren-pistolen-sabels.html
Sabels Degens Staatse leger.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/03/garde-cavalerie-sabel-uit-de-tijd-van.html
Theater Sabel Degens Maskerade.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/02/antieke-wapens-sabel-dolk-degen-zwaard.html
Wapenmakers Knoops Stok Rotterdam.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/10/a.html
Degens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-wapens-blanke-wapens.html
Klingen met datum Nederland.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-blanke-wapens-in-nederland.html
Hollandse Brigade te Wight 1799-1802.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/09/engelse-of-britse-sabels-in-nederlandse.html
HET ERESABEL VAN KAPER KAPITEIN JARRY Vlissingen uit 1782
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/08/blog-post.html
Verzameling kinder wapens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2021/10/degens-en-geweren-voor-kinderen-en.html
Aislabie pistolen zilver.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2020/12/zeldzame-set-antieke-duelleerspistolen.html
Sabel Denemarken Napoleon.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/12/sabel-denemarken-en-noorwegen-1789-1814.html
Marine Sabels Degens Pistolen.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/01/nederlandse-marine-sabels.html
Sabel M.1912 Nederlandse SS.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/08/het-wandelsabel-m1912-als-officiers.html
Nederlands Indie Donderbus Atjeh. Geweer. Padri geweer.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/02/vuursteen-geweer-uit-nederlands-indie.html
Günther Dordrecht. Winkelier in wapens. Sabel.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/politie-sabel-gunther-dordrecht.html
Utrechtse Patriotten 1783-1795 en als Vluchtelingen in Noord Frankrijk.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/patriotten-en-vluchtelingen-1783-1795.html
Fokkenberg Utrecht
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/fokkenberg-uit-utrecht-een-winkelier-in.html
SNAPHAAN GEWEREN UIT MAROKKO JEZAIL, KABYLA, MOUKHALA, AFEDALI.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/jezail-kabyle-moukhala-snaphaan-geweer.html
British sword Pattern 1803. In dienst van Nederland en Oranje. Koning Willem II.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/10/peninsular-war-sword.html
Marechaussee of Gendarmerie Pistool M.1801.
Door David Maritz en L.Droixhe
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/marechaussee-of-gendarmerie-pistool-m.html
Dutch flintlock pistols. Nederlandse Cavalerie Pistolen rond 1750.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/antique-weapons-nederlandse-antieke.html
Heeft U extra gegevens, opmerkingen etc. hoor ik dat graag van U.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Geen opmerkingen:
Een reactie posten