Sabel van de Garde Cavalerie ,,Garde du Corps" van de Republiek der verenigde Nederlanden tijdens de periode van Stadhouder Willem V 1751-1795.
Contact wjmschaatsenberg@Hotmail.com Vragen, mededelingen. Altijd fijn om kennis te delen.
Introductie:
Ruim 45 jaar verzamelaar van Antieke Wapens en hun plaats in de geschiedenis. Er is al veel , maar nooit genoeg gepubliceerd. Het blijft een passie. Die wil ik graag met U delen.
Kijk ook eens naar mijn andere publicaties in mijn Blog De Verzamelaar. Reageren, graag!
Lang; 1000mm. Kling 830mm. breed, 30mm. Licht gebogen, pijlhoogte 22mm.
Kling zonder decor. Greep omwikkeld met zilverdraad 1 x glad 1 x getwist Schede, 840 mm. Hout met zwart leer bekleed. De naad in het midden aan de achterzijde. Verguld messing onder en bovenband. 
In het boekje BLANKE WAPENS van J.P. Puype op blz. 56 worden 2 sabels van een vergelijkbaar type afgebeeld.
Is het basis model van het gevest het zelfde, er zijn toch verschillen. De knop is anders en de bevestiging van de kom in of onder de knop. De zijbeugels in Puype zijn gegroefd. De verticale S verbindingsstang tussen de voorbeugels is anders.
Links, hier voorgesteld.
Midden, een vergelijkbaar type met rechte kling en ijzeren gevest.
Lang; 946mm.
Kling; 779mm. breed 25mm.
Rechts, Wandelsabel M.1912.
Op 15-11-1783 schrijft Pieter 't Hoen in De Post van de Neder-Rhijn,
= "Garde du Corps' een bereden lijfwacht bestaande uit zonen van Regenten en hoge militairen, uitgedost in opvallende rode uniformen vol goudgalon en uitgerust met een speciaal voor de eenheid ontworpen sabel =.
Hij vindt deze lijfwacht nogal omstreden. Als je dat plaatst in 1783 is dat niet zo gek. Alles wat betrekking had op Stadhouder Willem V was bekritiseerd en omstreden.
Het is midden in de revolutietijd.
In de Republiek der Verenigde Nederlanden zijn meer Garde Korpsen.
Zwitserse Garde.
Gardes te paard.
Gardes Dragonders
Hollandse Gardes te voet.
Om wapens correct te plaatsen in zijn tijd en door wie gebruikt is vaak lastig en soms onmogelijk.
Een hulpmiddel zijn dan afbeeldingen en als het even kan uit de tijd waarover je zoekt.
Goed zoeken is het in de plaatjes van Vinkhuijzen. Daar kunt U uren mee bezig zijn.
Stadhouder der Verenigde Nederlanden Willem V met het sabel.
 | |
| Ook op deze prent uit 1779 door Reinier Vinkeles, Prins Willem V van Oranje Nassau te paard heeft hij dit sabel in zijn hand. Natuurlijk de Officiers uitvoering met de geblauwde kling met vergulde graveringen. |  |
Een "Garde du Corps" Wachtmeester uit 1766.
Afbeelding uit de Vinkhuijzen collectie getekend door Farque van Nieuwland (1726-1805) in 1766.
Hier met de Sabel. Volgens voorschrift met kling zonder decor en niet geblauwd en het gevest niet verguld.
Een Kolonel met de Sabel. 1766. Hier is de Sabel wel met verguld decor en geblauwde kling.
Goed te zien op de afbeelding.
Afbeelding uit de Vinkhuijzen collectie.
Wat opvalt is het vele galon aan dit uniform. Op de afbeelding van Stadhouder Willem V draagt hij de eenvoudige uitvoering van dit uniform zonder galon, gelijk als de wachtmeester. Is het om zijn populariteit te vergroten (marketing) dat hij afgebeeld wordt in dit manschappen uniform?
De sabel is het meest herkenbaar aan zijn ronde stootplaat met de uitsnijdingen. Ook is hier te zien dat het gevest aan de binnenkant bekleed is met leer.
Heeft het sabel van de 'Garde du Corps" een messing gevest, andere cavalerie onderdelen van de Republiek der Verenigde Nederlanden hebben in die tijd meestal een sabel met het gevest van ijzer. Ook hier de ronde stootplaat met de gleuven en in de stootplaat een restant, van de leren bekleding.
Op deze afbeelding van Henry Herbert, Tenth Earl of Pembroke (1734-1794) als Colonel of the First Dragoons is het type sabel goed te zien. De kom van het (ijzeren) gevest is extra groot en inwendig bekleed met leer. Nederland volgt de Engelse mode.
De messing kom van het gevest is extra groot.
Je kunt vraagtekens zetten bij, hoe betrouwbaar is dit "Garde du Corps" sabel. Over de herkomst is nauwelijks iets bekend. Ik 2013 is hij nog in de collectie van een verzamelaar uit Brabant. In 2010 wordt hij te koop aangeboden op de verkoopsite van DELCAMPE voor 2250.-- euro.
Het moet haast wel hetzelfde sabel zijn. Alle kenmerken zijn gelijk.
Een verschil en dat is toch wel een groot en belangrijk verschil, de draad om de greep is anders. Twee draden getwist (enkelvoudig ineen gedraaid) 1x linksom en 1x rechtsom met als resultaat een visgraat. Daar tussen een strip. Deze hier vertoont veel overeenkomst met de draadwikkeling op de afbeelding van foto 65 op Blz.. 56 van het boekje BLANKE WAPENS van J.P. Puype.
Waarom is deze draad vervangen? Het zal wel een raadsel blijven.
Hoe betrouwbaar is dit "Garde du Corps" sabel?
Laten we positief blijven en daarbij accepteren dat er het e.e.a. gerepareerd is of moeten we het gerestaureerd noemen.
Het is toch vreemd dat er zo verschillend gedacht wordt over restaureren. Hebben we het over oude gebouwen, schilderijen of auto's, allemaal hebben ze hun eigen maat in hoeverre restaureren toegestaan en acceptabel is. Bij Antieke Wapens worden restauraties veelal als negatief gezien. Dat is een redelijk standpunt als er voldoende exemplaren in originele of oorspronkelijke staat zijn overgebleven.
Bij een zeldzaam exemplaar als dit "Garde du Corps" manschappensabel moet je al heel tevreden zijn dat hij er is.
In het boekje De Nederlandse CAVALERIE P. Forbes Wels. Uitgave C.A.J. van Dishoeck Bussum uit 1963 zijn op blz. 23 wat aantallen van de sterkte van de lijfwacht van de Stadhouder vermeld.
1715, 166 man.
1718, 31 man.
1772, 165 man.
1795, één eskadron van één compagnie. Zijnde, 5 officieren 134 manschappen en 171 paarden.
Conclusie: Sabel van het model speciaal ontworpen voor het "Garde du Corps" van Stadhouder WILLEM V (1751-1795) in de manschappen uitvoering. Zeker in 1766 in gebruik en maximaal tot 1795 als het "Garde du Corps" wordt opgeheven bij het ontstaan van de Bataafsche Republiek.
Wil Schaatsenberg. Contact; wjmschaatsenberg@hotmail.com
Reageren, vragen, U heeft er ook een of weet het beter, mail wjmschaatsenberg@hotmail.com
Degen van de Gardes te paard rond 1750-1770
Gardes te paard is geen zekerheidje maar als plaatjes mens lijkt het toch dat op deze plaat van de Gardes te paard in de lijkstaatsie van Willem IV 1752 door Jan Punt naar Pieter Jan van Cuyk 1752 Rijksmuseum RP-P-1886-A-10908C. Dit soort gevest aanwezig is.
Toch komt deze afbeelding het dichtste bij.
Het is Gardes Suisse en dan te voet.
Het gevest is van het type Walloon of Velddegen.
Populair in de 17e eeuw maar door gebruikt tot in de 18e eeuw. Soms wordt er beweerd dat dit type gevest voor het eerst verschijnt rond 1640 in de Nederlanden. Jean Lhoste noemt het in zijn boek Les Épées op blz.125 model 1772. Op blz. 121 afb.192 staat een goed vergelijkbaar gevest ,,Wallonne des Gardes du Corps du Roy, compagnie de Luxembourg. Ca. 1750."
Het zal de tijdsgeest zijn dat er graag teruggekeken wordt naar die 17e eeuw.
Belangrijk is de gravering op de kling.
Waarop het wapen van Stadhouder Willem IV en Stadhouder Willem V.
Omgeven door de orde van de kousenband met de spreuk " Honi soit qui mal y pense", waar de Oranjes zo trots op waren.
Daaronder op een lint,
JE. MAIN. TIEN. DRAI
De afbeelding boven, een gravure uit 1747, het jaar dat Willem IV Stadhouder wordt door Jan Punt.
De kling van het type Colichemarde heeft in de gravering nog veel resten van verguldsel.
De gravering, verguld aan de andere zijde.
Er zijn nog een paar exemplaren van blanke wapens bekend waarop het stadhouderlijke wapen van Willem IV en Willem V voorkomt.
Sponton met het stadhouderlijke wapen.
Degen met het stadhouderlijke wapen.
Rond 1750 gaan de vol ijzeren gevesten steeds meer vervangen worden door messing.
In het bijzonder bij de sponton komen er diverse teksten op het blad voor.
Provinciaal, stedelijk enz. De aanname dat de wapens met het Stadhouderlijke wapen aan een Garde Regiment is dan ook heel aannemelijk.
De extra mogelijkheid dat het voorbehouden was aan het persoonlijke korps, de Cent Suisses is daarbij niet uit te sluiten.
Over de Stadhouders Willem IV en Willem V is heel veel informatie te vinden.
Zelf wil ik graag de tijdsgeest proeven en daar gebeurt nogal het e.e.a. in die 18e eeuw.
De opvolgers van de grote ondernemers en pioniers van de 17e eeuw, de gouden eeuw, waren wat gezapig geworden. Geld genoeg dus waarom zou je nog grote risico's nemen?
De Nederlanden verzwakken en op een dieptepunt wordt er hoopvol weer teruggegrepen op de leiding van een Oranje telg. Het wordt in 1747 Stadhouder Willem IV van Oranje Nassau, Kapitein en Admiraal Generaal van de Republiek.Om het ingezakte elan een beetje op te krikken wordt er graag terug gekeken naar die succesvolle 17e eeuw.
Wat waren we toen sterk en machtig.
Willem IV laat zich afbeelden in een vol harnas.
 |
Zou dit het type degen kunnen zijn?
Herkomst.
Helaas dat levert niets op. Deze recente aankoop is afkomstig uit de handel. 19309 Ferbitz Brandenburg Duitsland. Voormalig DDR en direct op de grens van de Britse bezettingszone. Zo'n 150km. ten westen van Berlijn.
 |
De kling is fantastisch maar het gevest is niet compleet en de greep is omwoeld met een onbestemde spiraaldraad.
Het wordt nu beslissen, restaureren of zo laten.
Het wordt restaureren.
Leidend zijn de sporen van de aanzetpunten op het ijzer en voorbeelden uit de juiste periode.
Toegevoegd zijn, de halfronde kleinere zijbeugel met duim ring. De platen met gaatjes en de 3 korf stangetjes. De greep is vernieuwd en omwikkeld met een linksom en een rechtsom getwist ijzerdraad waartussen een gladde ijzerdraad.
Toch fantastisch om zo'n historisch zeldzaam stuk weer in Nederland te hebben.
Vragen, opmerkingen, U heeft ook zoiets? Mail, wjmschaatsenberg@Hotmail.com
april 2019.
Een Hollandse of Utrechtse Infanterie Degen van Kapitein Gerard Godijn 1740-1745.
 |
Hoewel niet moeders mooiste is de historisch achtergrond en de verrassende herkomst wel de moeite waard.
Aangeboden op Marktplaats heb ik hem na enig onderhandelen kunnen kopen.
Ik zal er wel weer teveel voor betaald hebben maar het onderzoek naar de achtergrond en herkomst heeft veel goedgemaakt.
Bij de levering kreeg ik de informatie van de verkoper, = Zo'n 20 jaar geleden gevonden op zolder in een afgebroken pand in Zaandam =.
Belangrijkste onderdeel van mijn beslissing tot aankoop was de gegraveerde tekst op de stootplaat, Cap: Godyn.
 |
Zoeken in stambomen, open archieven, kranten en stedelijke archieven.
Lastig, de schrijfwijze van de naam. Vermeld wordt Godijn, Godin, Goddijn, Goedijn en Goudijn.
Lang, 78cm. Kling 61cm. Breed, 2,5cm.
Aan beide zijden op de kling 1 4 1 4 met de Passau wolf . 14 14 geen datum maar symboliek.
De komst van de protestantse Families Godin (Godijn) uit de zuidelijke Nederlanden en Noord Frankrijk heeft alles te maken met de reformatie.
Jan Godin heer van Breaugies geboren te Valenciennes 1n 1529 Ridder en Kapitein in Franse Dienst.
Door geloofsperikelen vertrokken naar Antwerpen. Leeft daar bezitloos en in armoede.
Trouwt in 1551 met Barbara Vivien, zij krijgen 13 kinderen.
Eerst Kapitein en daarna Kolonel en Gouverneur van Lillo. Verdedigt Lillo in 1584 tegen de Spanjaarden. Prins Maurits van Oranje bedeelt hem in 1585 met de lucratieve post van postmeester in Antwerpen. Dat duurt maar kort want de Spanjaarden overvallen Antwerpen (Spaanse furie 1585).
Hij overlijdt te Keulen in 1600.
Een van zijn kinderen is Samuel Godin 1561 0f 1566 geboren in Antwerpen overleden 1633. Is koopman van beroep en wordt schatrijk. Woont op de Keizersgracht huis "De Walvis".
En zo gaat het nog een tijdje door, van grote armoe tot grote rijkdom, met van alles daartussen in.
Een deel van de familie zit of komt in de wolhandel. Een tak komt terecht in Utrecht en omgeving.
In Leiden (wolhandel) leven ook nog al wat Godijntjes. Veelal de arme tak.
Waarschijnlijk is daar Abraham Godin Antwerpen 1585- Leiden 1643 voor verantwoordelijk.
 |
In 1779 Generaal Majoor. Het is ook het jaar waarin hij komt te overlijden. Wordt steeds zijn naam in de Officieren boekjes geschreven als Godin, in 1779 staat er Generaal Majoor Godijn.
Godijn in Zaandam.
Ja echt, er heeft een Abraham Godijn, geboren in 1860 in Alkmaar en overleden in 1932 in Velsen, in Zaandam gewoond.In ieder geval wordt hij daar vermeld in 1889 tot 1911 met als beroep schilder. Het adres, Zuiddijk 35 Zaandam.
Blijkbaar is er in de komende jaren daar nog al het een en ander gesloopt en nieuw gebouwd al blijft no.35 min of meer onberoerd. Bij de buren verandert het drastisch.
 |
Rond 1970. Aan de linkerzijde en helemaal rechts is nieuwbouw. Het zal uit 1920-1940 zijn. Op het pand direct naast no.35 is een extra zolder verdieping gebouwd.
 |
In 1992 zijn de panden gesloopt en in 1993 staat er nieuwbouw
Dat klopt dan met het verhaal van de verkoper al is de sloop 6 jaar eerder.
Dat de degen de brand uit 1959 heeft overleefd is mooi maar het lijkt er toch op dat er wel enige schade door de hitte is ontstaan.
De greep is verdwenen en later vernieuwd toegevoegd.
 | ||||
Contact, wjmschaatsenberg@hotmail.com April 2019. Degen 1748 Regiment Schotten in Staatse dienst. Een speurtocht naar geschiedenis. Lang 84cm Kling 68,5cm breed 2,5 tot 1cm. Herkomst 07768 Gumperda Duitsland = ca. 100 Km.Z/w van Leipzig. Hoewel ik waarde hecht aan herkomst met de visie dat heel veel vaak plaatselijk circuleert helpt dit niet. |
GroomGeorge de Villegas, residing in Guarnisoen Houdende Te Dendermonde, colonel van een regiment Schotten infanterie by profession BrideMaria de Bije, born in Leijden, residing in Steenschuer |
Previous wife
In 1736 Luitenant Kolonel. 1740 Kolonel Commandant. 1747 Luitenant Generaal.
Het 3e Regiment Schotten (Halkett, later
Villegas, Stuart) lag van 1725-1728 te Meenen, van 1728-1731 te Sluis, van
1731-1737 in garnizoen te Bergen op Zoom, van 1737-1745 te Dendermonde en van
1743-1745 Meenen; van 1745-1746 te Sluis; van 1746-1747 te Maastricht; van
1747-1748 te Brielle (1e Bat.) / Sluis (2e Bat.); van 1748-1749 te Brielle (1e
Bat.) / Breda (2e Bat.); van 1749-1750 te Venlo, van 1750-1753 te Doornik, van
1753-1754 te Hulst; van 1754-1755 te Bergen op Zoom (1e Bat.)/ Arnhem en
Nijmegen (2e Bat.) en van 1755-1756 te Brielle (1e Bat.)/ Maastricht (2e Bat).
Sluys,
during the War of the Austrian Succession, the depleted Scottish regiment of
Villegas was only too glad to take into its ranks deserters from the French
armies of Maurice de Saxe and Loewendahl, some of whom deserted again as soon
as they had received their bounty money. So serious was the problem that the
States-General declared periodic amnesties during which deserters were
permitted to return to their regiments without penalty. To add insult to
injury, a certain ‘Le Mede’ set up shop within Namur itself and did his best to
entice Scottish soldiers into the French army
Verklaart bovenstaand wanneer volop Franse deserteurs ingelijfd worden bij het Schotse regiment Villegas hoe een Franse degen in dit Schotse regiment komt?
Ik zou denken, ja dat klinkt aannemelijk.
Het zijn dan ook wel chaotische tijden tijdens die Oostenrijkse successie oorlog 1740-1747.
Heeft U nog de moed om door te lezen?
De wilde Schotten van Den Briel
Bron: Briels Nieuwsland, 23 maart 2018. Rubriek: ‘Wie wat bewaart… die weet wat!
In 1748 had Brielle een Schots regiment in garnizoen. Dat was een bezienswaardigheid.
Jan Kluit beschreef hen als volgt: “De Hooglantsche
bergschotten is een seer ruuw en onbeschoft slag
van volk (…) hunne kleeding is
zeer sonderling, dragende zij op hun hooft een platte ronde muts op de manier
als een hoop koejendrek, aan hun lijff een kort rokje dat niet ver beneden haar
middelen komt
onder hetwelke zij dragen in plaats van een broek die zijn niet
hebben een kort open rokje als een vrouwerok van onder open en niet langer is
als dat dezelve boven de kniejen komt, de kousen, welke
met een bant onder de
kniejen zijn vast gemaakt, zijn zoowel als hun andere kleederen van eenerleij
stoff zijnde een soort als waarvan de vrouwen hier te lande slooven off
voorschoten dragen, met die
verandering dat de ruiten in plaats van bij ons
blaauw bij hun root off donker bruin zijn. Als het kout is hebben zij van
ditselve stoff een vierkant kleet dat zij rontsom hun lijff slaan even gelijk
de vrouwen
alhier hun reegenkleeden dragen. Hun geltbeurs dragen zij regt voor
hun lijff, zijnde een beurs op de wijse van een vrouwebeugeltas met van boven
seve off agt ledere riemen doorregen, welken eijnde, die met
veel knoopen
versiert zijn, over den tas heenen hangen. Hun spraak is gants sonderling, kunnende dezelve van Europeanen niet wel geleert worden, ja selfs niet van
diegeene die de Nederschotsche taal kundig
zijn; het schijnt in den klank wel
te sweemen naar het Hebreeuws der hedendaagse Jooden. Zij worden int gemeen
genoemt Hooglanders off Bergschotten en diegeene die op d’eijlanden woonen
Wilde Schotten
om hun van die van Nederschotlandt te onderscheiden.”
Sterfte onder de Schotten
In de 18de eeuw deed het gerucht de ronde dat de 'harde' lucht in Voorne ongezond zou zijn. In 1748 was er onder het schotse garnizoen inderdaad enorme sterfte. Soms werden er op één dag vijf tegelijk begraven.
Jan Kluit geloofde niets van de ongezonde lucht en gaf de schotten zelf de schuld.
Zij immers waren "sekerlijk de onbeschaafste menschen in Europa (…). Niets als de gedaante is er dat hun nae redelijke schepselen doet gelijken." Kluit verbaasde zich boven alles over het eetgedrag van de schotten. Wandelend over de stadswallen had hij de kort daarvoor gearriveerde Highlanders in troepen over de wallen zien kruipen waarbij zij de "liesen" uit de grond trokken en al plukkend opaten. Op straat lopend aten zij rauwe erwten. Dit moest dodelijk zijn. Op een maandag trok een grote Highlander zijn aandacht. Hij zag hoe de soldaat op de markt een zak pruimen kocht en opat, vervolgens een pekelharing "met graat en staart" en twee eieren die in het vuur hadden gelegen en zo hard als steen waren geworden. Hij spoelde het weg met karnemelk en nam nog een paar appels. Kluit had zijn ogen uitgekeken en vroeg later aan de hospita van enkele schotten of deze altijd "zoo onbeschoft int eeten waren". Zij bevestigde dat en zei dat er van de twintig die bij haar inwoonden er veertien ziek waren en de bewuste schot diezelfde morgen was gestorven. Tegen de tijd dat het garnizoen vertrok was er van de laatst aangekomen versterking vrijwel niemand meer in leven. Kluit deed navraag in Breda, Gorinchem en Sluis waar eveneens schotten in garnizoen lagen. Ook daar waren velen gestorven, in Breda zelfs 300. Kluit was gerustgesteld.
januari 2023.
Plausibel? Onzin? Uw reactie is welkom en wordt altijd gewaardeerd.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Officiersdegen van het staatse leger 1770-1800.
Lang 101cm. Kling 84cm. Breed 2,5cm. Messing verguld gevest met
een greep van ebbenhout. Solinger kling met graveringen.
De kling zal deels geblauwd geweest zijn en de graveringen verguld. Daarvan zijn nog minimale resten aanwezig.
De ebbenhouten greep heeft een scheur een resultaat van het roesten
van de angel.
De kling is vergelijkbaar met de kling van de latere degen M.1820.
Herkomst collectie Ger Hof.
In het clubblad van de Nederlandse Vereniging van Wapenverzamelaars jaar 2001 Nr. 2 schrijft Ger Hof er een artikel over.
Wilt U dit artikel lezen, ga naar www.sabels.net rubriek documentatie.
Ook al heeft het even geduurd voordat zij erkenning kregen, Ger Hof's artikel heeft daar flink aan bijgedragen en er is nog iets aan de hand.
DE KLING UIT POTZDAM.
Heeft de bovenstaande een kling uit Solingen, er zijn er ook met een POTZDAM gemerkte kling. Daar moet een reden voor zijn en daarover laat ik U hieronder wat zien.
Lang 100,5cm Kling 83cm breed 2cm. Windsheimer geeft aan, kling van het type c, geproduceerd
tussen 1840-1880, het meest voorkomende model. Soms iets smaller dan de gebruikelijke 2,5cm. breed.
Bij deze degen is de greep niet van ebbenhout
maar met getwist draad omwikkeld.
Hier een voorbeeld van deze stempeling afkomstig van een Amsterdamse Burgerweer degen
Wijk 25. Leest U verderop over.
Klopt het? En ja, hoe is het dan te verklaren dat hier is afgeweken van de gebruikelijke klingen uit Solingen?
Daar is wel een idee over te krijgen en een grote hulp hierbij zijn dan de gegevens uit het boek
ME FECIT POTSDAM van Bernd A. Windsheimer. Uitgave 2001.
De wapenfabriek in SPANDAU 1722-1919 (tegenwoordig een wijk van
Berlijn) is in 1722 opgericht als fabriek van vuurwapens. Al snel worden er
ook klingen voor blanke wapens gemaakt.
De reden is, Pruisen is te afhankelijk van buitenlandse leveranciers (Luik)
Met de vele oorlogen die Frederik Willem l van Pruisen (1688-1740) en later, Frederik ll (1712-1786) voert, is er een enorme behoefte aan wapens.
Later, bij Frederik Willem ll (1722-1797) wordt het iets rustiger al is hij wel
de man die zijn zwager Stadhouder Willem V weer aan de macht helpt door
de Patriotten in 1787 uit ons land te verdrijven.
Het belangrijkste en daar is ook het meeste behoefte aan zijn de manschappen sabels. Soms als het op
het oorlogstoneel wat rustiger is kan het personeel ook ingezet worden voor Officiers wapens.
In 1740 is het mogelijk om 270 Officiers klingen per maand te produceren.
In de tijden van vrede heeft de fabriek grote moeite om de productie in stand te houden.
In 1784 wordt er door de 229 werknemers nog maar 2 dagen gewerkt.
Dat gebrek aan orders komt vaker voor. 270 Officiers klingen per maand! Maar dan moeten de heren
ze wel kopen en dat doen ze niet of lang niet allemaal.
De Koning laat zijn orders uitgaan. In 1743-1753 en 1779 komt er een verordening, buitenlandse klingen niet toegestaan. Het lijkt Holland en Culemborg wel, de Heren moeten de wapens wel bij de fabriek van de overheid (Culemborg) kopen.
Het is een drama, in 1784 komt er een schrijven van de fabriek aan de Berlijnse overheid.
Het gaat helemaal niet goed en dat is dan al sinds het einde van de 7 jarige oorlog (1753-1763).
Je doet wat je kan, maakt overal gebruik van. Je relaties zitten ook bij de Officieren van het Staatse Leger. Vaak Duitsers van hoge komaf. Daar moeten toch wat klingen verkocht kunnen worden.
Het gaat dan uitsluitend over (galanterie) Officiers klingen, de levering van het gevest en de montering, de schede dat was een plaatselijke aangelegenheid.
In 1786 wordt door de dan net gekroonde Frederik Willem ll (de zwager) de driekantige kling verboden.
De Koning is een groot tegenstander van het duel en de wonden die deze kling veroorzaken zijn erg moeilijk te genezen.
Bijzonder!
Bij deze degen is er iets bijzonders.
Het model klopt maar de Potsdam keur ontbreekt.
Op het ricasso staat een Nederlandse leeuw zonder kroon met zwaard en pijlenbundel.
Zo zijn er mij twee bekend. Een afkomstig uit Duitsland en een uit Frankrijk. Beide binnen een cirkel van 100km. met in het midden Oranienburg. Een 3e, herkomst onbekend.
Waarom? Waarom is er behoefte om dit nationale symbool op een degenkling te zetten?
Heeft het te maken met de vlucht van Stadhouder Willem V bij de komst van de Fransen? Zijn verblijf van 1806-1809 in Oranienburg?
Wil hij en zijn begeleidende Officieren wel goed duidelijk hun aanhankelijkheid aan de Republiek laten zien?
De pijlenbundel met 7 pijlen zit in de verkeerde klauw van de Leeuw.
Heeft de graveur het niet helemaal goed begrepen?
Hieronder het wapen van de Republiek der zeven verenigde Nederlanden.
En dan.
Een POTZDAM kling met een Amsterdamse Wijk 25 degenplaat en een greep als een floret.
De greep die vergeten we maar direct.
De plaat en de kling, ooit bij elkaar gehoord?
De kling met POTZDAM gemerkt.
Kling en plaat plaatsbaar in dezelfde tijd.
Aan de degenplaat en de kling hoeft niet getwijfeld te worden.
We houden het positief die horen bij elkaar.
De floret greep, flauwekul en waardeloos.
Degenplaat Wijk 25 Amsterdam.
Onder het Amsterdamse wapen staat- DEO ORBE PATRIA et LIBERTATE. Wat zoiets betekend als God (van de wereld) Land en Vrijheid. Dat doet toch wel erg denken aan de Patriottentijd.(1786-87).
Een Amsterdamse Burgerwacht of Schutterij is er al in de 14e en 15e eeuw maar in 1684 wordt de dan uitgebreide stad opgedeeld in 60 wijken. Wijk 25 (rood) is direct na Wijk 24 (geel) zuidelijk naast het Stadhuis. Op de kaart is de bovenkant naar het zuiden.
Tussen de Dam en Rokin en het Spui en de Nieuwezijds Voorburgwal. Er midden doorheen loopt de Kalverstraat.
De wijken zijn niet groot in oppervlak maar toch zijn er per wijk zo'n 100 tal Schutters aangevoerd door een Kapitein en een Luitenant.
Die heren dragen een degen.
Tekening oktober 1787. Oranje is terug en de Burgerwacht Officier wordt ontwapend. Ach ja, zo gaat dat. In 1795 mag hij weer terugkomen.
oktober 2021 wil schaatsenberg.
Juli 2023.
Grenadierssabel 1746 Regiment Louis Anthony van Oyen
Louis Anthony van Oyen in 1704 geboren in Tiel, overleden 1774 Den Bosch richt in 1745 zijn eigen Infanterie (voetvolk) regiment op.Zoon van Willem van Oyen en Adriane Peper treed als Vaandrig in dienst 1723. Doorloopt de rangen. Is Ritmeester v.d. Cavalerie en Luitenant v.d. Gardes te paard. Kolonel over zijn eigen Regiment in 1745. In 1747 Generaal Majoor. In 1766 Luitenant Generaal. Wordt ook genoemd als commandeur v.h. Fort Sint Andries.
Trouwt in 1734 met Maria Leopoldina Catharina de Quay (1709 Grave 1782 Tiel). Er komen 7 kinderen.
Dat hij zijn eigen Regiment opricht in 1745 heeft alles te maken met de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748) waarin de Republiek een flink aandeel heeft. Het Staatse leger moet uitgebreid worden.Het is in die tijd een normale gang van zaken, de Regimenten zijn het eigendom v.d. Commandant waarvoor zij door de overheid betaald worden. Regiment van Oyen is in betaling van Holland en wordt gelegerd in Maastricht. Op zich is het een hele prestatie en een enorme stap voorwaarts en hij doet het goed.
Op Blz. 978 van deze Resolutien wordt de oprichting vol lof gepubliceerd. Uitrusting, manschappen alles perfect in orde.Het aantal manschappen overtreft zelfs het gebruikelijke.
Met uitzondering van de Gardes te voet bestaan de overige 13 Infanterie Regimenten in 1773 uit 2 Bataljons van de gewenste 600 man elk met 10 Compagnieën van 60 man.9 Compagnieën Musketiers en een Compagnie Grenadiers.Dat vele Regimenten zwaar onderbemand zijn is een ander verhaal. In 1773 is het Regiment van Oyen al opgegaan in het Regiment Nationalen Nr.7.
Regiment van Oyen perfect uitgerust. Dat is wel iets anders dan bij de in hetzelfde stuk vermelde oprichting v.h. Regiment van de Graaf van Ysenburg (Albrecht August van Ysenburg Budingen 1717-1782) waar wel van alles aan mankeert. Zij hebben zelfs nog geen Vendels, Grenadiers en mutsen.
Of Regiment van Oyen betrokken is geweest bij de oorlog of bij de bezetting van Maastricht van 7 mei 1748 tot 3 februari 1749 is mij onbekend. Wel komt onderstaand bericht uit oktober 1746 in de buurt.
Dit Sabel is een aankoop uit Duitsland. 06308 Benndorf wat zo'n 100Km. ten zuiden van Keulen ligt.
Het gevest, volledig messing en dat is zeldzaam. Meestal zijn die messing gevesten voor het koper in de loop der tijd omgesmolten.
Op de rug 1-No 53Wat doet veronderstellen dat het een sabel is van een Grenadiers compagnie van het eerste Bataljon met het wapennummer 53.Ervan uitgaande dat elk Bataljon een Grenadiers compagnie heeft (60 man) en het sabel zo specifiek van model is, is een verdere aanduiding niet nodig.
Op de kling 1 7 4 6.
Ik vermelde het al eerder, naar mijn menig typisch Nederlands.Het heeft iets met onze gereformeerde zuinigheid te maken maar dat heeft ook zijn keerzijde. In vredestijd, er wordt bezuinigd en het leger en de vloot worden verwaarloosd, wordt het wel heel duidelijk hoe oud het materiaal is waarmee zij rondlopen.Komt ook vaak voor op VOC wapens.In de jaren na 1790 wordt het weer afgeschaft.
In 1775 is Regiment van Oyen in Breda,
Er is nog een exemplaar bekend in een NL particuliere collectie.Hier op de greep rug,
Regt Van Oyen No. 42
En dat geeft te denken. Het kan betekenen dat ik met boven vermelde sabel niet helemaal op het juiste spoor zit. Een ander Regiment?
Daarbij heeft dit sabel een kling gesigneerdW HARVEY.W. Harvey heeft mij via het internet geen gegevens opgeleverd.Natuurlijk wel SAMUEL HARVEY (1698-1778) een zeer bekende sabelmaker uit Birmingham.
Het roept veel vragen op.
Misschien? Heel misschien is hier een (Solinger) klingmaker bezig geweest zijn werk op te waarderen met een Engelse naam.Of is ooit de kling vervangen?
We zullen het wel nooit weten maar het blijft een bijzonder historisch en prachtig ding.
CONTACT.
Op Blz. 978 van deze Resolutien wordt de oprichting vol lof gepubliceerd. Uitrusting, manschappen alles perfect in
Vragen, mededelingen enz. ik hoor ze graag van U.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Andere blogs. Kopieeer onderstaande https links in Google.
Tomson geweermaker Rotterdam, Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Thone Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/amsterdam-geweermakers.html
van Knapen Utrecht fa, Mansvelt.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/van-knapen-geweermakers-in-utrecht.html
Delincee Amsterdam
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermakers-amsterdam.html
Tomson Rotterdam Luik.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/een-familie-van-wapenmakers-tomson-uit.html
Erttel Amsterdam.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2024/10/geweermaker-erttel-172728-dresden-1794.html
Culemborg geweerfabriek.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2022/05/geweerfabriek-culemborg.html
Ketland Kinsbergen.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2018/09/donderbus-pistool-ketland-admiraal-van.html
Cleerens sabel.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2017/11/generaal-majoor-jbcleerens-en-zijn.html
Orde van de Unie Napoleon Degen
.https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/degen-orde-van-de-unie-lodewijk.html
Geweren Pistolen divers.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/04/van-gumster-geweren-pistolen-sabels.html
Sabels Degens Staatse leger.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/03/garde-cavalerie-sabel-uit-de-tijd-van.html
Theater Sabel Degens Maskerade.
https://wapenverzamel.blogspot.com/2016/02/antieke-wapens-sabel-dolk-degen-zwaard.html
Wapenmakers Knoops Stok Rotterdam.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/10/a.html
Degens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-wapens-blanke-wapens.html
Klingen met datum Nederland.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2024/06/antieke-blanke-wapens-in-nederland.html
Hollandse Brigade te Wight 1799-1802.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/09/engelse-of-britse-sabels-in-nederlandse.html
HET ERESABEL VAN KAPER KAPITEIN JARRY Vlissingen uit 1782
https://wapensverzamel.blogspot.com/2022/08/blog-post.html
Verzameling kinder wapens.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2021/10/degens-en-geweren-voor-kinderen-en.html
Aislabie pistolen zilver.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2020/12/zeldzame-set-antieke-duelleerspistolen.html
Sabel Denemarken Napoleon.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/12/sabel-denemarken-en-noorwegen-1789-1814.html
Marine Sabels Degens Pistolen.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2019/01/nederlandse-marine-sabels.html
Sabel M.1912 Nederlandse SS.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/08/het-wandelsabel-m1912-als-officiers.html
Nederlands Indie Donderbus Atjeh. Geweer. Padri geweer.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2016/02/vuursteen-geweer-uit-nederlands-indie.html
Günther Dordrecht. Winkelier in wapens. Sabel.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/politie-sabel-gunther-dordrecht.html
Utrechtse Patriotten 1783-1795 en als Vluchtelingen in Noord Frankrijk.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/12/patriotten-en-vluchtelingen-1783-1795.html
Fokkenberg Utrecht
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/fokkenberg-uit-utrecht-een-winkelier-in.html
SNAPHAAN GEWEREN UIT MAROKKO JEZAIL, KABYLA, MOUKHALA, AFEDALI.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/11/jezail-kabyle-moukhala-snaphaan-geweer.html
British sword Pattern 1803. In dienst van Nederland en Oranje. Koning Willem II.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2015/10/peninsular-war-sword.html
Marechaussee of Gendarmerie Pistool M.1801.
Door David Maritz en L.Droixhe
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/marechaussee-of-gendarmerie-pistool-m.html
Dutch flintlock pistols. Nederlandse Cavalerie Pistolen rond 1750.
https://wapensverzamel.blogspot.com/2014/12/antique-weapons-nederlandse-antieke.html
Heeft U extra gegevens, opmerkingen etc. hoor ik dat graag van U.
wjmschaatsenberg@hotmail.com
Blog vinden.
Al mijn Blogs vinden.Google, Blog Schaatsenberg
Of voor de andere serie Google, Blog Schaatsenberg Theater.
Gevonden, gebruik de mogelijkheden op de zwarte balk bovenaan. Daar zijbalk aangeklikt
vindt U meer.
Of met de curser naar de zijkant rechts bovenaan de Blz. voor vertalen of archief.
Vragen? Mail wjmschaatsenberg@hotmail.com Geen enkel probleem ik doe altijd mijn best om antwoord te geven.
Find all my Blogs.Google, Blog Schaatsenberg
Or for the other series Google, Blog Schaatsenberg Theater.
Found, use the options on the black bar at the top.Click on the sidebar there and you will
find more. Or with the cursor to the side at the top right of the page. for translation or
archive.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten